W tej lekcji pokażę ci, jak tworzy się czas teraźniejszy Präsens oraz kiedy się go używa. Możesz sprawdzić, czy zrozumiałeś temat rozwiązując interaktywne ćwiczenia na końcu. Chcesz poznać więcej zagadnień z gramatyki? Ta lekcja jest częścią kursu Gramatyka A1/A2.
Czas teraźniejszy niemiecki (Präsens) – kiedy się go stosuje ?
Präsens to najczęściej używany czas w języku niemieckim, dzięki któremu możesz mówić o teraźniejszości oraz o przyszłości. Oto kilka przykładów zdań w Präsens:
Jak tworzy się Präsens niemiecki?
Czasowniki regularne w Präsens
Aby stworzyć zdanie w Präsens z czasownikiem regularnym, potrzebny ci będzie czasownik z jedną z sześciu końcówek osobowych:
Osoba | Końcówka | Przykład | |
---|---|---|---|
Liczba pojedyncza | 1. osoba (ich) | -e | ich mache |
2. osoba (du) | -st | du machst | |
3. osoba (er/sie/es) | -t | er macht | |
Liczba mnoga | 1. osoba (wir) | -en | wir machen |
2. osoba (ihr) | -t | ihr macht | |
3. osoba (sie/ forma grzecznościowa: Sie) | -en | sie machen |
Na przykład:
- „Ich mache eine Pause.”
- „Du machst eine Pause.”
- „Er/ sie/ es macht eine Pause.”
- „Wir machen eine Pause.”
- „Ihr macht eine Pause.”
- „Sie machen eine Pause.”
Mówiąc bardziej książkowo, jest to odmiana czasownika przez osoby (koniugacja).
W czasownikach regularnych temat czasownika zostaje zawsze taki sam – zmienia się tylko ta końcówka.
Ale gdzie właściwie wstawić tę końcówkę osobową?
Zawsze w tym samym miejscu – do tematu czasownika. Temat to ta część, która zostaje po odcięciu „-n”/ „-en” Przyjrzyjmy się czasownikowi „machen”:
Na przykładzie powyżej widzisz czasownik regularny machen (robić) w bezokoliczniku – w takiej postaci widzisz czasownik szukając go w słowniku. Każdy czasownik składa się właśnie z tematu i końcówki „en”/ „n”.
I teraz, trzeba się po prostu tej końcówki „-n”/” -en” pozbyć, a na jej miejsce wstawić jedną z 6 końcówek osobowych, które właśnie poznałeś:
Wyjątki
W czasownikach regularnych temat pozostaje zawsze ten sam. W niektórych czasownikach regularnych dochodzi jednak do zmian między tematem, a końcówką:
+e
Jeśli temat czasownika kończy się na -d/-t, wtedy przed końcówką osobową -st i -t, dodajemy jeszcze -e. Inaczej byłoby sporo problemów z wymową ! 🙂 :
- warten: temat czasownika: wart du wartest, er wartet, ihr wartet
- arbeiten: temat czasownika: arbeit ich du arbeitest, er arbeitet, ihr arbeitet
Jeśli jednak w temacie zmienia się samogłoska (tylko w czasownikach nieregularnych!) , wtedy już nie dodajemy „-e”. Jeden wyjątek wystarczy, prawda? 🙂 Na przykład czasownik nieregularny „halten”: du hältst, er hält(zmiana samogłoski „a” na „ä”)
– e
Jeśli czasownik w bezokoliczniku kończy się na -eln, to z końcówki -en wypada -e. Poza tym, w pierwszej osobie liczby pojedynczej wypada -e przed -l.
- segeln: temat czasownika: segel ich segle, wir segeln, (
ich segele, wir segelen) - radeln: temat czasownika: radel ich radle, wir radeln (
ich radele, wir radelen)
-s
Jeśli temat kończy się na -s/-ß/-x/-z, wtedy w 2 osobie liczby pojedynczej wypada -s:
- tanzen: temat czasownika: tanz du tanzt (
du tanzst) - faxen: temat czasownika: fax du faxt (
du faxst)
Więcej informacji na temat czasowników regularnych znajdziesz tutaj: czasowniki regularne.
Czasowniki nieregularne w Präsens
Jeżeli chcesz coś powiedzieć Präsens, ale z czasownikiem nieregularnym, to również dodajesz jedną z sześciu końcówek osobowych do tematu czasownika.
Gdzie zatem jest różnica?
W czasownikach nieregularnych dodatkowo dochodzi często do zmiany samogłoski w samym temacie czasownika. Dobra wiadomość – tylko w 2. i 3. osobie liczby pojedynczej:
e i
Osoba | Końcówka | Przykład |
---|---|---|
1. osoba l.pojedyncza (ich) | -e | ich breche |
2. osoba l.pojedyncza (du) | -st | du brichst |
3. osoba l.pojedyncza (er/sie/es) | -t | er bricht |
1. osoba l.mnoga (wir) | -en | wir brechen |
2. osoba l.mnoga(ihr) | -t | ihr brecht |
3. osoba l.mnoga (sie/ forma grzecznościowa: Sie) | -en | sie brechen |
Inne czasowniki, w których dochodzi do zmiany e i to: treffen, helfen, stechen, gelten, essen, sprechen, nehmen
e ie
Osoba | Końcówka | Przykład |
---|---|---|
1. osoba l.pojedyncza (ich) | -e | ich sehe |
2. osoba l.pojedyncza (du) | -st | du siehst |
3. osoba l.pojedyncza (er/sie/es) | -t | er sieht |
1. osoba l.mnoga (wir) | -en | wir sehen |
2. osoba l.mnoga(ihr) | -t | ihr seht |
3. osoba l.mnoga (sie/ forma grzecznościowa: Sie) | -en | sie sehen |
Inne czasowniki, w których dochodzi do zmiany e ie to: geschehen, stehlen, lesen, befehlen, empfehlen
a ä
Osoba | Końcówka | Przykład |
---|---|---|
1. osoba l.pojedyncza (ich) | -e | ich schlafe |
2. osoba l.pojedyncza (du) | -st | du schläfst |
3. osoba l.pojedyncza (er/sie/es) | -t | er schläft |
1. osoba l.mnoga (wir) | -en | wir schlafen |
2. osoba l.mnoga(ihr) | -t | ihr schlaft |
3. osoba l.mnoga (sie/ forma grzecznościowa: Sie) | -en | sie schlafen |
Inne czasowniki, w których dochodzi do zmiany a ä to: tragen, waschen, fahren, laufen, schlagen, halten
„Sein” i „haben” w Präsens
Najważniejszymi czasownikami nieregularnymi są oczywiście czasowniki sein i haben . Tak odmieniają się przez osoby w czasie teraźniejszym:
Odmiana haben w Präsens
ich habe
du hast
er/sie/es hat
wir haben
ihr habt
sie/Sie haben
Odmiana sein w Präsens
ich bin
du bist
er/sie/es ist
wir sind
ihr seid
sie/Sie sind
Kiedy używa się czas teraźniejszy niemiecki Präsens?
Czas teraźniejszy Präsens używa się do:
mówienia o faktach, sytuacjach czy stanach w teraźniejszości, na przykład:
- „Ich bin Ania.”/Jestem Ania.
- „Jeden Tag lerne ich Deutsch.”/ Każdego dnia uczę się niemieckiego.
mówienia o czynnościach, które trwają od kiedyś tam w przeszłości do dziś, na przykład:
- „Ich lerne Deutsch seit 2 Jahren.”/ Uczę się niemieckiego od 2 lat.
mówienia o czynnościach, które są już ustalone i wydarzą się w przyszłości, na przykład:
- „Nächsten Mittwoch gehe ich zum Arzt.” / W następną środę idę do lekarza
Czyli zupełnie jak w języku polskim.
Jakie inne czasy występują w języku niemieckim?
W języku niemieckim nie ma aż tak dużo czasów, jak na przykład w języku angielskim. Używa się tak naprawdę czterech – Präsens, Präteritum i Perfekt do mówienia o przeszłości oraz Futur I do mówienia o przyszłości:
- Czas teraźniejszy Präsens
- Czas przeszły Perfekt
- Czas przeszły Präteritum
- Czas zaprzeszły Plusquamperfekt
- Czas przyszły Futur I
- Czas przyszły Futur II
Czas teraźniejszy niemiecki Präsens – podsumowanie
- Czas Präsens tworzy się poprzez dodanie jednej z sześciu końcówek osobowych do rdzenia czasownika
- rdzeń czasownika (temat) w czasownikach regularnych pozostaje zawsze bez zmian, w niektórych czasownikach nieregularnych dochodzi do przegłosu (zmienia się samogłoska) w 2. i 3. osobie liczby pojedynczej
- w niektórych czasownikach regularnych dochodzi do zmian między tematem, a końcówką osobową
Poćwicz Präsens!
Tutaj znajdziesz interaktywne ćwiczenia na czas teraźniejszy niemiecki Präsens.
Wasze najczęściej zadawane pytania o Präsens
Präsens – jaki to czas?
Präsens to w niemieckim czas teraźniejszy. Za jego pomocą mówi się jednak bardzo często również o przyszłości, np. Nächste Woche fahre ich nach Deutschland.” / “ W przyszłym tygodniu jadę do Niemiec.”
Jak tworzyć zdania w Präsens?
Aby zbudować zdanie w czasie teraźniejszym Präsens potrzebujesz odmienioną formę czasownika na drugim miejscu w zdaniu, np. „Ich gehe zum Arzt.” Jeśli czasownik główny łączysz z czasownikiem modalnym, to modalny jest na drugim miejscu, a czasownik główny w bezokoliczniku idzie na koniec zdania, np. „Ich muss zum Arzt gehen.”
Odmiana czasownika regularnego w czasie Präsens wymaga odpowiedniej końcówki w każdej osobie, np. machen (robić): ich mache, du machst, er/sie/es macht, wir machen, ihr macht, sie/Sie machen. W czasownikach nieregularnych często zmienia się dodatkowo w 2. i 3. osobie l. poj. samogłoska w temacie czasownika, np. brechen (łamać): ich breche, du brichst, er/sie/es bricht, wir brechen, ihr brecht, sie/Sie brechen.
Świetnie wytłumaczone! Podoba mi się pomysł z zadaniami. Będę często wracac 🙂
Monika, to świetna wiadomość – wracaj jak najczęściej! 🙂 pozdrawiam, Ania
Ta strona jest naprawdę świetna.
Masz piękny, kojący głosik. ♥
Dzień Dobry , mam pytanie odnośnie mówienia o przyszłości w czasie teraźniejszym.
Przykład: Nächste Woche fahre ich nach Deutschland. Ma zamienione miejscami czasownik z osobą czy tak właśnie tworzymy zdanie mówiąc o przyszłości ?
Bo gdybym jechał do Niemiec Teraz powiedziałbym Ich Fahre nah Deutschland.
Cześć Kacper, w zdaniu „Nächste Woche fahre ich nach Deutschland“ jest przestawiony czasownik z osobą, ponieważ na początku zdania jest określenie czasu „nächste Woche” ( czyli „w przyszłym tygodniu”). Nie są one więc zamienione miejscami, dlatego że mόwimy tu o przyszłości. Twoje zdanie „Ich fahre nach Deutschland” jest poprawne, tylko że z tego zdania nie można wywnioskować, czy mόwisz o teraźniejszości czy o przyszłości, a dodanie „w przyszłym tygodniu” rozwiewa wszelkie wątpliwości. 🙂 To „nächste Woche” możesz wstawić rόwnie dobrze w innnym miejscu, np. „ Ich fahre nächste Woche nach Deutschland.” Pozdrawiam serdecznie!