W tej lekcji nauczysz się odmiany rodzajnika oraz dowiesz się, jak się jej sprytnie nauczyć. Na końcu lekcji czekają na ciebie interaktywne ćwiczenia na odmianę rodzajnika. Chcesz więcej prostych wyjaśnień gramatyki niemieckiej? Ta lekcja jest częścią kursu: Gramatyka A1/A2
Odmiana rodzajnika niemiecki – co to jest i po co to jest?

Jak już wiesz z poprzedniej lekcji o rodzajnikach niemieckich, w języku niemieckim są 3 rodzajniki określone: „der” dla rodzaju męskiego, „die” dla rodzaju żeńskiego oraz „das” dla rodzaju nijakiego. Oprócz tego jest rodzajnik nieokreślony (ein, eine) i przeczenie “kein”.
Niestety to nie koniec sagi o rodzajnikach – rodzajniki niemieckie odmieniają się przez przypadki.
To właśnie sprawka tej całej odmiany, że raz jest „der„, raz „den„, raz „dem„.. i tak dalej. Chodzi o to, że jak zmienia się przypadek, to zmienia się też rodzajnik: :
- „Das ist der Hund.” (rodzajnikiem w Nominativ dla rodzaju męskiego jest „der”)
- „Ich spaziere mit dem Hund.” ( „der” zamienił się na „dem”, bo przypadek zamienił się na Dativ)
- „Siehst du den Hund da?” ( „der” zamienił się na „den”, bo przypadek zamienił się na Akkusativ)
Der, die, das odmiana (rodzajnik określony niemiecki)
Ale, ale – jest też dobra wiadomość! Jedyną tabelką którą musisz się tak naprawdę nauczyć jest ta poniżej. Jest to odmiana rodzajnika określonego (der, die, das) przez wspomniane 4 przypadki:
rodzaj męski | rodzaj żeński | rodzaj nijaki | liczba mnoga | |
---|---|---|---|---|
Nominativ (kto/ co?) | der Vater | die Mutter | das Kind | die Sterne |
Genitiv (czyj?) | des Vaters | der Mutter | des Kindes | der Sterne |
Dativ (komu/ czemu?) | dem Vater | der Mutter | dem Kind | den Sternen |
Akkusativ (kogo/ co?) | den Vater | die Mutter | das Kind | die Sterne |
Odmiana rodzajnika określonego (der, die, das) przyprawia uczących się niemieckiego o ból głowy, ponieważ na pierwszy rzut oka wydaje się, że rodzajniki określone odmieniają się bez ładu i składu.
Gdy jednak przyjrzymy się tabelce dokładniej, na pewno zauważysz, że:
- dopełniacz (Genitiv) to przeplatanka des-der-des-der
- w celowniku (Dativ) rodzaj męski i nijaki są takie same (dem)
- biernik (Akkusativ) jest taki sam jak mianownik – z różnicą w rodzaju męskim
Ein, eine odmiana (rodzajnik nieokreślony niemiecki)
Kolejna tabela? Tylko nie to! 🙂
Ale spójrz na nią dokładniej, a zauważysz, że tak naprawdę już ją umiesz: końcówki, które dostaje rodzajnik określony podczas odmiany, są identyczne jak te w odmianie rodzajnika określonego:
rodzaj męski | rodzaj żeński | rodzaj nijaki | liczba mnoga | |
---|---|---|---|---|
Nominativ (kto/ co?) | ein Vater | eine Mutter | ein Kind | - Sterne |
Genitiv (czyj?) | eines Vaters | einer Mutter | eines Kindes | - Sterne |
Dativ (komu/ czemu?) | einem Vater | einer Mutter | einem Kind | - Sternen |
Akkusativ (kogo/ co?) | einen Vater | eine Mutter | ein Kind | - Sterne |
I jeszcze jedna dobra wiadomość: Rodzajnik nieokreślony nie występuje w liczbie mnogiej.
Odmiana przeczenia kein
Przeczenie “kein” odmienia się tak, jak rodzajnik nieokreślony w liczbie pojedynczej, a w liczbie mnogiej tak, jak rodzajnik określony.
Ta cała odmiana rodzajnika chyba nie jest taka straszna? 🙂
Jak już poznałaś/-eś odmianę rodzajnika, to koniecznie musisz też dowiedzieć się, jak odmieniać przymiotniki niemieckie – kliknij tutaj: Odmiana przymiotnika niemiecki.
Odmiana rodzajnika niemiecki – podsumowanie
- Rodzajnik w zdaniu jest zawsze w jednym z czterech przypadków, czyli odmienia się przez przypadki (deklinacja)
- Odmiana rodzajnika nieokreślonego (ein, eine) jest bardzo podobna do odmiany rodzajnika określonego (der, die, das) – rodzajnik nieokreślony dostaje te same końcówki, jakie ma podczas odmiany rodzajnik określony
- Rodzajnik nieokreślony nie występuje w liczbie mnogiej, a więc się nie ma co się odmieniać przez przypadki
- Przeczenie kein odmienia się tak, jak rodzajnik nieokreślony w liczbie pojedynczej i tak, jak rodzajnik określony w liczbie mnogiej
Poćwicz odmianę rodzajnika!
Gotowy na ćwiczenia? Tutaj znajdziesz kilka interaktywnych ćwiczeń na odmianę rodzajnika w języku niemieckim.
Wasze najczęściej zadawane pytania o odmianę rodzajnika
Jak rodzajnik określony odmienia się przez przypadki?
W rodzaju męskim rodzajnik „der” odmienia się: der Schüler (Nominativ), des Schülers (Genitiv), dem Schüler (Dativ), den Schüler (Akkusativ). W takiej samej kolejności w rodzaju żeńskim rodzajnik odmienia się tak: die Frau, der Frau, der Frau, die Frau. A w rodzaju nijakim: das Kind, des Kindes, dem Kind, das Kind. I jeszcze liczba mnoga: die Bäume, der Bäume, den Bäumen, die Bäume.
Jak ułatwić sobie naukę odmiany rodzajników przez przypadki?
Będzie Ci prościej nauczyć się odmiany rodzajnika, jeśli zapamiętasz te zasady: W dopełniaczu (Genitiv) rodzajniki przeplatają się: des-der-des-der. W celowniku (Dativ) rodzaj męski i nijaki są identyczne (dem). Biernik (Akkusativ) brzmi tak samo jak mianownik – oprócz rodzaju męskiego.
Jak odmienia się rodzajnik nieokreślony przez przypadki?
Aby odmienić rodzajnik nieokreślony, dodaj te same końcówki, jak przy odmianie rodzajnika określonego, np. w rodzaju męskim: ein Vater (Nominativ), eines Vaters (Genitiv), einem Vater (Dativ), einen Vater (Akkusativ). W liczbie mnogiej natomiast nie ma rodzajnika nieokreślonego.
super jasno i zrozumiale tylko nie rozumiem jednej rzeczy , przy odmianie rodzajników Pani Aniu przykładu: Ich spaziere mit dem Hund – to Dativ a córce w szkole podali,że ruch to Akkustiv ( tutaj :den) — właśnie np spzieren a Dativ (tutaj r.m. : dem) to spoczynek Proszę o podpowiedź jak to interpretować – przypisanie ruchu do Akk. i spoczynki do Dativ 🙂
Cześć Marek, Akkusativ rzeczywiście wyraża ruch, a Dativ bezruch – to tak w skrócie. Decydujący głos przy wyborze przypadku ma jednak przyimek, tutaj „mit” – po „mit” jest zawsze Dativ. Poza tym, „spazieren” owszem wyraża ruch, ale nie jest to ruch, o który zapytałbyś „dokąd”. Jakbyś miał zadać pytanie do tego zdania, to zapytałbyś „GDZIE spaceruję z psem”, a nie „DOKĄD spacerujesz”. Tam gdzie jest ruch, o który pytamy „dokąd” jest Akkusativ, na przykład – „Ich gehe in den Park” – jest ruch , i zapytasz „DOKĄD idziesz?” – „Do parku”. Jeżeli jest ruch, ale nie jest to ruch od miejsca A do B, to wtedy jest Dativ , na przykład „Ich tanze auf dem Tisch” – tańczę, ruszam się, ale no robię to jakby w miejscu, albo „Ich spaziere im Wald” (im- in dem, czyli Dativ) – też spaceruję, jest ruch, ale zapytasz „GDZIE speceruję”, „GDZIE tańczę? – „na stole”, a nie „dokąd tańczę”. Podsumowując, DOKĄD = Akkusativ, GDZIE = Dativ 🙂
Pani Aniu, mam zagwostkę, bo nie rozumiem dlaczego wczędzie w zdaniu ze słowem „chłopakowi” podaje się „jungen” np. „Das Mädchen gefällt einem Jungen – Dziewczyna podoba się chłopakowi.” Przecież końcówkę 'n’ dodaje się do rzeczownika, tylko w liczbie mnogiej. Jest Pani to w stanie sensownie wytłumaczyć? Czy po prostu wszędzie jest źle i poprawnie jest tak jak ja myślę, czyli „Das Mädchen gefällt einem Junge.”
Hej Paweł, „einem Jungen“ jest poprawnie. Ten rzeczownik należy do grupy, gdzie występuje n-deklinacja. A wyjaśnienie tego „zjawiska” znajdziesz tutaj: https://nauka-niemieckiego.net/gramatyka/srednio-zaawansowanych/n-deklination/ Pozdrawiam! 🙂
Matko…zaczynam rozumieć Niemiecki????
Dziękuję????
Świetna wiadomość! Powodzenia na dalszej drodze z niemieckim! 🙂
a ja mam pytanie jak rozróżnić Nominativ od Akkusativ skoro oba odpowiadają na pytanie 'co?’
Cześć Pati, Nominativ odpowiada na pytania „kto? co?”, a Akkusativ „kogo? co?”. Zadaj te dwa pytania naraz (nie samo „co?”), a zauważysz rόżnicę. Przykład 1: Widzę (kogo? co?) – psa (a nie: widzę „kto? co?” psa.), więc Akkusativ. Przykład 2: (Kto? co?) Tomek jedzie na urlop. (a nie: Kogo? co? Tomek jedzie na urlop.), więc tutaj Nominativ. Mam nadzieję, że pomogłam. W razie dalszych pytań, daj znać. 🙂 Pozdrawiam serdecznie!
Dzień dobry! A kiedyś taka grafika z psem była. Na niej jedzenie psa, idę z psem na spacer.
Bardzo pomocna była. Chyba, że to nie ten rozdział…
Niestety nie do końca przypominam sobie o jaka grafikę chodzi…?
Ja całkowicie nie ogarniam der, Die, das, np w nazwach jedzenia i picia, nie umiem sobie tego poukładać