W tej lekcji dowiesz się najważniejszych informacji o rodzajnikach niemieckich – jakie rodzajniki występują oraz kiedy należy użyć który rodzajnik. Na końcu lekcji znajdziesz ćwiczenia na rodzajniki w roli głównej.Chcesz nauczyć się więcej? Ta lekcja jest częścią kursu: Gramatyka A1/A2 .
Rodzajniki niemiecki – co trzeba o nich wiedzieć?
W języku niemieckim , tak jak w polskim, są 3 rodzaje (męski, żeński, nijaki). Patrząc na jakiś rzeczownik w języku polskim od razu wiadomo, czy jest rodzaju żeńskiego, męskiego czy nijakiego (np. ta kawa – rodzaj żeński).
W języku niemieckim informację na przykład o rodzaju rzeczownika przekazuje właśnie rodzajnik. Rodzajnik to takie małe słowo, które stoi przed prawie każdym rzeczownikiem. Dzięki niemu wiemy, że „Kaffee”, czyli kawa po niemiecku jest rodzaju….męskiego – „der Kaffee”, czyli inaczej niż w języku polskim.
Są trzy rodzaje, więc i są trzy rodzajniki – „der” dla rodzaju męskiego (on), „die” dla rodzaju żeńskiego (ona) i „das” dla rodzaju nijakiego (ono). „Der, die, das” to rodzajniki określone. A każdy z nich ma swój „nieokreślony” odpowiednik (ein, eine). „Ein, eine” to rodzajniki nieokreślone:
Rodzajniki niemieckie – tabela
W poniższej tabeli widzisz rodzajniki określone i nieokreślone dla każdego rodzaju:
rodzaj męski | rodzaj żeński | rodzaj nijaki | liczba mnoga | |
---|---|---|---|---|
Rodzajnik określony | der | die | das | die |
Rodzajnik nieokreślony | ein | eine | ein | - |
Dobra wiadomość: rodzajnik nieokreślony występuje tylko w liczbie pojedynczej! 🙂
Po co w ogóle jest ten cały rodzajnik niemiecki?
Rodzajnik niemiecki przekazuje informację o rzeczowniku. Wskazuje jego:
- rodzaj : der = męski; die = żeński ; das = nijaki
- liczbę: pojedyncza lub mnoga
- przypadek: Nominativ, Akkusativ, Dativ, Genitiv
Na przykład:
- Rodzaj męski: Der Mann kocht. / Mężczyzna gotuje. (dzięki „der” wiemy że rzeczownik „Mann” jest rodzaju męskiego, w liczbie pojedynczej i w mianowniku)
- Rodzaj żeński: Die Frau isst./ Kobieta je. (dzięki „die” wiemy że rzeczownik „Frau” jest rodzaju żeńskiego, w liczbie pojedynczej i w mianowniku)
- Rodzaj nijaki: Das Kind spielt./ Dziecko bawi się. (dzięki „das” wiemy że rzeczownik „Kind” jest rodzaju nijakiego, w liczbie pojedynczej i w mianowniku)
Skąd wiadomo, jaki rodzaj ma rzeczownik?
Dzięki rodzajnikom wiemy, jaką płeć ma rzeczownik – niby proste. Ale, jest jedno „ale”, a nawet dwa :):
- Płeć biologiczna nie zawsze pokrywa się z gramatyczną, na przykład „das Mädchen” (o zgrozo!)
- Rodzaj rzeczowników polskich często nie pokrywa się z rodzajem rzeczownika niemieckiego, na przykład „der Löffel”
Dlatego tak ważne jest, aby nowych rzeczowników ZAWSZE uczyć się od razu z rodzajnikami!
- jeśli rzeczownik kończy się na -smus, -ig, -ling, -or, ma w 99 % rodzajnik DER
- jeśli rzeczownik kończy się na -ung, -schaft, -keit, -tät, -ik, -heit, -ion,-ei, ma w 99% rodzajnik DIE
- jeśli rzeczownik kończy się na -chen, -um, -ma, -lein, -ment, -tum, ma w 99 % rodzajnik DAS
Jakie rodzajniki występują w języku niemieckim?
W języku niemiecki są takie rodzajniki:
- rodzajniki określone (der, die, das)
- rodzajniki nieokreślone (ein, eine)
- przeczenie „kein”
- rodzajnik zerowy (czyli brak rodzajnika)
Co to znaczy, że rodzajniki odmieniają się przez przypadki?
Rodzajniki odmieniają się przez przypadki. To znaczy, że ich podstawowe formy, które właśnie poznałeś zmieniają się, kiedy zmienia się przypadek. I tak na przykład z „der” robi się „den” w Akkusativie. Tutaj znajdziesz lekcję o odmianie rodzajników przez przypadki.
Rodzajnik określony czy rodzajnik nieokreślony? Oto jest pytanie..
Generalna zasada jest taka, że jeżeli mówimy o czymś po raz pierwszy stosujemy rodzajnik nieokreślony:
Mein Bruder hat ein Kind. (dopiero teraz wiesz, że mój brat ma syna :))
A jeśli już wiesz, o czym jest mowa, to mogę dalej używać rodzajnika określonego:
Der Sohn heißt Michael.
A teraz opowiem ci znowu o czymś nowym, więc użyję rodzajnika nieokreślonego:
Der Sohn hat ein neues Spiel.
Już wiesz, że syn ma jakąś nową grę. A więc mówiąc o tej grze dalej, użyję rodzajnika określonego:
Das Spiel ist richtig toll!
Poza tym rodzajnika określonego używa się :
- kiedy mówimy o czymś konkretnym, a nie jednym z wielu: Das ist der Mann meines Lebens.
- przed rzeczownikami, które są uznane jako jedyne na świecie: Die Sonne scheint nicht zu oft in Berlin.
- przed nazwami gór, rzek i mórz: Ich habe in den Alpen gewohnt.
- przed nazwami niektórych krajów: Warst du schon mal in den USA?
Rodzajnika nieokreślonego używa się :
- jeżeli mówimy o czymś co nie jest bliżej określone, jest jednym z wielu: Das ist ein Kind. (Jest wiele dzieci, a to jest jednym z wielu.)
- przed wyrażeniem “es gibt”: In meiner Wohnung gibt es einen Fernseher.
Rodzajnika zerowego używa się:
- przed nazwami miast: Ich wohne in Berlin.
- przed większością nazw państw: Ich wohne in Deutschland.
- przed rzeczownikami określającymi materiał: Das ist aus Wolle.
- gdy mówimy o zawodzie lub narodowości: Ich bin Polin./ Ich bin Freelancer.
- przed rzeczownikami abstrakcyjnymi: Hast du Angst vor Spinnen?
- przed rzeczownikami niepoliczalnymi: Wo ist mein Geld?
- przed chorobami: Ich habe Kopfschmerzen.
- jeśli określamy ilość, wagę, miarę: Ich hätte gerne 2 Kilo Pute.
- w ogłoszeniach: Schöne Couch zu verkaufen.
Rodzajniki niemieckie – jak się ich nauczyć?
Słuchaj
Postaraj się jak najwięcej słuchać po niemiecku. Możesz słuchać radia, podcastów czy audiobooków na twoim poziome. Zobaczysz, że po pewnym czasie, przyzwyczaisz się, „osłuchasz”, że dany rodzajnik brzmi z rzeczownikiem dobrze, a drugi już się gryzie.
Aplikacja
Bardzo dobrą i darmową aplikacją do nauki rodzajników niemieckich jest aplikacja der,die,das. Znajdziesz w niej 10 000 najważniejszych rzeczowników niemieckich, a twoim zadaniem jest dopasowanie właściwego rodzajnika.
Kolory
Kiedy ja uczyłam się rodzajników – nie było jeszcze aplikacji. 🙂 Bardzo efektywną metodą na nauczenie się rodzajników niemieckich jest stosowanie kolorów. Wybierasz jeden kolor do danego rodzajnika i zawsze zapisujesz rzeczownik z tym rodzajnikiem właśnie tym kolorem.
Jeżeli dodatkowo będziesz uczyć się nowych słów na tak zwanych fiszkach – obiecuję, że krótkim czasie nie będziesz mylić rodzajników. Swoją drogą – z fiszkami możesz uczyć się tak naprawdę wszystkiego, a więcej o tej metodzie nauki napisałam tutaj.
Trik na rodzajniki niemieckie
Najlepszą i najbardziej niezawodnym „trikiem” jest po prostu uczenie się nowych rzeczowników od razu wraz z rodzajnikami.
Jak wspomniałam, bardzo pomocne jest jednak patrzenie na końcówki rzeczowników:
- jeśli rzeczownik kończy się na -smus, -ig, -ling, -or, ma w 99 % rodzajnik DER
- jeśli rzeczownik kończy się na -ung, -schaft, -keit, -tät, -ik, -heit, -ion,-ei, ma w 99% rodzajnik DIE
- jeśli rzeczownik kończy się na -chen, -um, -ma, -lein, -ment, -tum, ma w 99 % rodzajnik DAS
Jesteś poczatkująca/-y? Zajrzyj w takim razie też do lekcji: liczby po niemiecku.
Rodzajniki niemieckie – podsumowanie
- Rodzajnik może być określony (der,die,das), nieokreślony (ein, eine), może go nie być wcale (rodzajnik zerowy) lub może być przeczący (kein).
- Rodzajnik nieokreślony występuje tylko w liczbie pojedynczej
- Rodzajnik niemiecki przekazują jaki rodzaj, liczbę i w jakim przypadku jest rzeczownik
- Płeć biologiczna nie zawsze pokrywa się z płcią gramatyczną (das Mädchen)
- Rodzajników trzeba ZAWSZE uczyć się od razu z nowymi rzeczownikami
Poćwicz rodzajniki niemieckie!
Chcesz sprawdzić swoją wiedzę w praktyce? Tutaj znajdziesz interaktywne ćwiczenia na rodzajniki niemieckie.
To ja mam pytanie (trochę zaczepne) a propos „das Mädchen (o zgrozo!)”. Jakiego rodzaju jest słowo „dziewczę”? Albo jeszcze lepiej: „chłopaki”?
Cześć, wiem co masz na myśli, jednocześnie potwierdza to o czym mówię – płeć biologiczna, a płeć gramatyczna to czasami dwie różne sprawy. Pozdrawiam, Ania
Dziękuje pani za cało kształt „twórczości”
Dzięki niej naprawdę zaczynam ogarniać niemiecki
Super! Życzę powodzenia ???? pozdrawiam serdecznie
Hallo Hallo, aber da stimmt doch was nicht. Der Baum ist doch männlich und nicht sächlich.
Das Mädchen und das Fräulein stehen unter einem Baum und haben ein Trauma – ihr Apartment, ihr Eigentum brennt!
Doch, alles stimmt 🙂 In dem Satz sind die Wörter mit den Endungen zu finden, die auf den Artikel „das” hinweisen (-chen, -lein, -ment etc.). „Der Baum” steht im Satz lediglich aus dem einzigen Grund – damit der Satz Sinn ergibt :). Vielleicht hast du eine Idee für einen Satz, in dem nur die Wörter mit „das” Endungen zu finden sind? 🙂 Liebe Grüße, Ania
Dzień dobry 🙂 Ja mam pytanie. Czemu w zdaniu „Achtung! Eine Aktion bei der Bäckerei an der Universität: Schönheit, Freundschaft, Achtsamkeit, Ethik werden gesucht!” przy Bäckerei i Universität jest „der” ?
Cześć Kamila 🙂 „der” to rodzajnik „die” w przypadku Dativ. Lekcje o odmiane rodzajnika, o przypadkach, o przyimkach pojawią się w dalszej części kursu 🙂 Teraz wystarczy zapamiętać , jakie końcówki rzeczownika wskazują na użycie jakiego rodzajnika. 🙂 A wyjaśniając w skrócie – przed rodzajnikiem „der” jest przyimek „bei”. No a przyimek, to taki terrorysta w zdaniu – on decyduje, w jakim przypadku będzie rodzajnik zaraz po nim. Po „bei” jest zawsze przypadek Dativ. A jak wygląda rodzajnik „die” w Dativie? No właśnie „der”. 🙂 Pozdrawiam, Ania
Czyli „dziewczę” ma rodzajnik „das”? Chciałbym potwierdzić tylko.
tak – das Mädchen
To tak jak po polsku. To dziewczę a nie ta dziewczę 😉
Dokładnie 😉
Świetna strona – wszystko znakomicie przedstawione i wytłumaczone. Pozdrawiam serdecznie.
Dziękuję i powodzenia! 🙂
Fajna strona na pewno jest świetna jak Pani <3