W tej lekcji dowiesz się najważniejszych informacji o czasie przeszłym Präteritum. Na końcu lekcji znajdziesz interaktywne ćwiczenia.Chcesz poznać więcej tematów z gramatyki niemieckiej? Ta lekcja jest częścią kursu: Gramatyka B1/B2 .
Co to jest Präteritum?

Präteritum to jeden z czasów niemieckich, dzięki któremu opowiesz o czymś z przeszłości. W języku polskim jest jeden czas przeszły, w języku niemieckim są dwa, czas przeszły Präteritum (Imperfekt) i czas przeszły Perfekt:
- “Ich sagte die Wahrheit.” (zdanie w Präteritum)
- “Ich habe die Wahrheit gesagt.” (zdanie w Perfekt)
Tak wyglądają przykładowe zdania w czasie Präteritum:
PS. Jest jeszcze czas zaprzeszły Plusquamperfekt, ale o nim innym razem – nie jest on aż tak ważny 🙂
Jak tworzy się czas przeszły Präteritum?
Aby stworzyć jakieś zdanie w Präteritum jest Ci oczywiście potrzebny czasownik – tradycyjnie z odpowiednią końcówką osobową. To, jaką końcówkę dodasz do tematu czasownika, zależy od tego, czy jest to czasownik regularny, czy nieregularny.
No dobrze, ale co to jest temat czasownika? Temat to, co zostaje po odcięciu „-n”/ „-en” :
z czasownikami regularnymi
Żeby wyczarować czasownik regularny w Präteritum musisz dodać następujące składniki:
Temat czasownika + t + końcówka osobowa
Osoba | Temat czasownika | Końcówka | Przykład |
---|---|---|---|
1. osoba (ich) | mach- | -te | ich machte |
2. osoba (du) | mach- | -test | du machtest |
3. osoba (er/sie/es) | mach- | -te | er machte |
1. osoba (wir) | mach- | -ten | wir machten |
2. osoba (ihr) | mach- | -tet | ihr machtet |
3. osoba (sie/ forma grzecznościowa: Sie) | mach- | -ten | sie machten |
Jak widzisz, to są prawie te same końcówki, co w czasie teraźniejszym Präsens (..które swoją drogą koniecznie trzeba mieć w jednym palcu 🙂 ).

Osoba | Temat czasownika | Końcówka | Przykład |
---|---|---|---|
1. osoba (ich) | arbeit- | -te | ich arbeitete |
2. osoba (du) | arbeit- | -test | du arbeitetest |
3. osoba (er/sie/es) | arbeit- | -te | er arbeitete |
1. osoba (wir) | arbeit- | -ten | wir arbeiteten |
2. osoba (ihr) | arbeit- | -tet | ihr arbeitetet |
3. osoba (sie/ forma grzecznościowa: Sie) | arbeit- | -ten | sie arbeiteten |
z czasownikami nieregularnymi
W przypadku czasowników nieregularnych też potrzebny Ci jest czasownik – a właściwie jego temat i odpowiednia końcówka:
Temat czasownika z Präteritum + końcówka osobowa
Ale w przypadku czasownika nieregularnego musisz najpierw wiedzieć, jak wygląda jego temat w Präteritum. No właśnie, jak?
Kojarzysz taką tabelkę z trzema kolumnami, gdzie możesz znaleźć na przykład : „gehen-ging-gegangen”? „Ging” to właśnie temat czasownika w Präteritum, do którego dodasz końcówkę osobową.
Zauważ, że nie musisz dodawać już “t” między temat, a końcówkę osobową, jak to było w przypadku czasowników regularnych:
Osoba | Temat czasownika | Końcówka | Przykład |
---|---|---|---|
1. osoba (ich) | ging- | - | ich ging |
2. osoba (du) | ging- | -st | du gingst |
3. osoba (er/sie/es) | ging- | - | er ging |
1. osoba (wir) | ging- | -en | wir gingen |
2. osoba (ihr) | ging- | -t | ihr gingt |
3. osoba (sie/ forma grzecznościowa: Sie) | ging- | -en | sie gingen |
No dobrze, ale skąd wiadomo jak wygląda temat czasowników nieregularnych w Präteritum?
Właśnie z tej wspomnianej, słynnej tabeli z trzema formami czasowniki. Czy wcześniej czy później trzeba będzie się z nią zaprzyjaźnić (czyt. nauczyć na pamięć). Taką tabelkę z trzema formami czasownika wraz z objaśnieniami oraz sposobem jak się jej nauczyć znajdziesz tutaj.
„Sein” i „haben” w Präteritum
Czasownik „haben” i „sein” to czasowniki nieregularne. Odmianę „haben” i sein” w Präsens na pewno już znasz. Teraz czas na ich odmianę w Präteritum:
Odmiana haben w Präteritum
ich hatte
du hattest
er/sie/es hatte
wir hatten
ihr hattet
sie/Sie hatten
Odmiana sein w Präteritum
ich war
du warst
er/sie/es war
wir waren
ihr wart
sie/Sie waren
Naprawdę warto znać odmianę „haben” i „sein” w Präteritum, ponieważ „haben”, „sein” i czasowniki modalne naprawdę bardzo „lubią się” z Präteritum 🙂. Zobacz sam:
Präteritum niemiecki – Kiedy używa się ?
Präteritum użyjesz prawie zawsze z czasownikami modalnymi (können, wollen, müssen, sollen, möchten*, dürfen) oraz „haben” i „sein” . Te czasowniki po prostu brzmią lepiej w Präteritum, dlatego mówi się:
- „Letztes Jahr war ich in Japan.” (zamiast: „Letztes Jahr bin ich in Japan gewesen.”)
- „Ich hatte viel Glück.” (zamiast: „Ich habe viel Glück gehabt.”)
- „Als Kind wollte ich Lehrerin werden.” (zamiast: „Als Kind habe ich Lehrerin werden wollen.”)
Präteritum usłyszysz również wszędzie tam gdzie jest bardzo oficjalnie (wiadomości w telewizji czy radiu). A przede wszystkim zobaczysz ten cały Präteritum, ponieważ Präteritum to czas przeszły w języku pisanym (gazety, prace naukowe, ale także oficjalny e-mail ).
Tutaj przeczytasz więcej o różnicach między Perfekt i Präteritum.
Präteritum niemiecki – najważniejsze informacje w skrócie
- Czas przeszły Präteritum to zaraz obok Perfekt czas, w którym mówi się o przeszłości – „Letztes Jahr war ich in Japan.”
- Präteritum używa się przede wszystkim w w języku pisanym (gazety, prace naukowe, ale także oficjalny e-mail ) lub języku mówionym oficjalnym (wiadomości w telewizji czy radiu)
- Czasu przeszłego Präteritum użyjesz prawie zawsze z czasownikami modalnymi (können, wollen, müssen, sollen, möchten*, dürfen) oraz „haben” i „sein” .
Poćwicz Präteritum!
Chcesz poćwiczyć Präteritum? Tutaj znajdziesz interaktywne ćwiczenia na Präteritum!
Wasze najczęściej zadawane pytania o Präteritum
Kiedy Präteritum, a kiedy Perfekt?
Präteritum użyjesz prawie zawsze z czasownikami modalnymi (können, wollen, müssen, sollen, möchten*, dürfen) oraz „haben” i „sein” . Präteritum usłyszysz również wszędzie tam gdzie jest bardzo oficjalnie (wiadomości w telewizji czy radiu). A przede wszystkim zobaczysz ten cały Präteritum, ponieważ Präteritum to czas przeszły w języku pisanym (gazety, prace naukowe, ale także oficjalny e-mail ).
Jak tworzyć zdania w Präteritum?
Aby stworzyć jakieś zdanie w Präteritum jest Ci oczywiście potrzebny czasownik – tradycyjnie z odpowiednią końcówką osobową, odmieniony na drugim miejscu, na przykład: “Ich arbeitete am Mittwoch”. W przypadku czasowników nieregularnych, temat czasownika bierze się z tabeli czasowników nieregularnych i dodaje końcówkę osobową (z wyjątkiem 1. i 3. osoby liczby pojedynczej.
Nie można tych niemieckich przykładowych zdań od razu przetłumaczyć na polski?
Było by o wiele łatwiej
Hej Paweł, dzięki za komentarz. Tłumaczenia są w planach i pojawią się za jakiś czas. Pozdrawiam!