W tej lekcji dowiesz się najważniejszych informacji o czasownikach modalnych w języku niemieckim. Na końcu czekają na Ciebie ćwiczenia. Chcesz poznać więcej tematów z gramatyki niemieckiej? Ta lekcja jest częścią kursu: Gramatyka B1/B2 .
Czasowniki modalne niemiecki – które to?
Czasowniki modalne widziałeś już na pewno nie jeden raz. Spójrz na przykłady:
„Will”, „muss”, „darf” – brzmi znajomo? To właśnie przykłady czasowników modalnych. Ale co właściwie jest takiego szczególnego w tych czasownikach, że dorobiły się własnej nazwy?
Po co właściwie są Ci potrzebne te czasowniki modalne ?
W języku niemieckim jest sześć czasowników modalnych: dürfen, können, sollen, mögen, wollen, müssen.
Podobnie jak w języku polskim, te czasowniki dają znać „jak” coś się robi:
- „Ich muss Deutsch lernen” (“Muszę uczyć się niemieckiego” – „muss” daje znać, że musisz się uczyć)
- “Ich will Deutsch lernen” (“Chcę uczyć się niemieckiego”- „will” daje znać, że chcesz się uczyć)
Jak widzisz, dzięki czasownikom modalnym zmienia się znaczenie czasownika „lernen” – raz nauka jest z przymusu , a raz z chęci 🙂 Oto wszystkie czasowniki modalne:
Czasowniki modalne niemiecki – tabela
Czasownik modalny | Znaczenie | Przykład |
---|---|---|
dürfen | pozwolenie | Darf ich dich etwa fragen? |
können | móc, potrafić, umieć | Ich kann fliegen! |
mögen (*möchten) | lubić (mieć życzenie) | Ich mag/möchte arbeiten |
müssen | musieć | Warum muss ich immer putzen?! |
sollen | mieć powinność | Warum soll ich Deutsch lernen? |
wollen | chcieć | Ich will Deutsch lernen! |
Czasowniki modalne i ich odmiana
Odmiana czasowników modalnych – zaraz, jaka odmiana?! 🙂
Zobacz – nie powiesz „Ja musimy zrobić”, tylko „Ja muszę zrobić” – w języku niemieckim jest dokładnie tak samo. Każda osoba ma swoją „formę” czasownika, co widać przeważnie po końcówce takiego czasownika.
Czasowniki modalne są nieregularne, więc oprócz końcówki zmienia się też coś w temacie. I dlatego trzeba się tej odmiany nauczyć na pamięć:
Czasowniki modalne w czasie teraźniejszym Präsens
dürfen | können | mögen | müssen | sollen | wollen | |
---|---|---|---|---|---|---|
ich | darf | kann | mag | muss | soll | will |
du | darfst | kannst | magst | musst | sollst | willst |
er/sie/es | darf | kann | mag | muss | soll | will |
wir | dürfen | können | mögen | müssen | sollen | wollen |
ihr | dürft | könnt | mögt | müsst | sollt | wollt |
sie/ Sie | dürfen | können | mögen | müssen | sollen | wollen |
Czasowniki modalne w czasie przeszłym Präteritum
dürfen | können | mögen | müssen | sollen | wollen | |
---|---|---|---|---|---|---|
ich | durfte | konnte | mochte | musste | sollte | wollte |
du | durftest | konntest | mochtest | musstest | solltest | wolltest |
er/sie/es | durfte | konnte | mochte | musste | sollte | wollte |
wir | durften | konnten | mochten | mussten | sollten | wollten |
ihr | durftet | konntet | mochtet | musstet | solltet | wolltet |
sie/ Sie | durften | konnten | mochten | mussten | sollten | wollten |
Zdania z czasownikami modalnymi i ich znaczenia
Każdy z czasowników modalnych ma kilka znaczeń, a teraz przedstawię Ci te podstawowe. Zrobię to na przykładzie zdań, których głównym tematem będzie ..currywurst. „Currywurst” czyli coś, z czego słynie Berlin – zaraz obok kebapa .
können
Dzięki czasownikowi modalnemu „können” powiesz, że jesteś w stanie coś zrobić, coś umiesz, potrafisz:
- „Ich kann Deutsch (sprechen).”
- „Ich kann schon eine Currywurst auf Deutsch bestellen!”
- „Ich kann das noch nicht.”
mögen
Jeżeli chcesz powiedzieć, że coś lubisz, coś Ci się podoba, możesz to zrobić przy pomocy czasownika modalnego „mögen”. „Mögen” często występuje bez towarzystwa drugiego czasownika:
- „Ich mag Bier und Currywurst.”
- „Ich mag Berlin.”
- „Ich mag essen, trinken und tanzen.”
„Möchten” to Konjunktiv II od „mögen”. Bardzo często wciela się w rolę czasownika modalnego i wyraża życzenie:
- „War's das?” – „Nein , ich möchte noch extra Ketchup und Pommes dazu .”
- „Möchten Sie hier essen?” -„Ja, ich möchte hier essen.”
müssen
Dzięki czasownikowi modalnemu „müssen” pokażesz, że coś jest obowiązkowe, konieczne:
- „Du musst Currywurst essen.” (= zjedzenie currywurst jest obowiązkowe, musisz to zrobić)
- „Du musst nicht Currywurst essen!” („nicht müssen” oznacza coś, co nie jest obowiązkowe – tak naprawdę nie jest przecież napisane w niemieckiej konstytucji, że musisz zjeść currywurst, stąd „du musst nicht” :))
sollen
Czasownik modalny „sollen” używa się do wyrażania nakazów, na przykład zalecenia lekarza na pewno będą z „sollen”:
- „Sie sollen nicht so viel Currywurst essen.”
Takie zalecenie brzmi bardzo poważnie – jak to zalecenie. Jeżeli jednak użyjesz „sollen” w Konjunktiv II to z zalecenia zrobi się dobra rada:
- „Du solltest nicht so viel Currywurst essen.” („solltest” to „sollen” w Konjunktiv II = rada brzmi uprzejmiej i grzeczniej)
wollen
Czasownik modalny „wollen” wyraża życzenie:
- „Ich will eine Currywurst essen.”
- „Ich will kein Gemüse sondern eine Wurst essen!”
„Wollen” brzmi zdecydowanie i w pewnych sytuacjach dość ostro. Wyobraź sobie, że zamawiasz Currywurst uderzając pięścią w stół. Właśnie tak zabrzmiałoby Twoje zamówienie, jeżeli zamawiając w restauracji powiesz „Ich will eine Currywurst!”. Grzeczne prośby i życzenia wyraża się poprzez czasownik „möchten”:
- „Ich möchte eine Currywurst mit extra Ketchup, bitte.”
- „Möchten Sie Pommes dazu?”
dürfen
„Dürfen” używa się, by wyrazić, że coś jest dozwolone lub zakazane:
- „In Deutschland darf man Bier in der Öffentlichkeit trinken.”
- „Darf ich dich etwas fragen?”
- „Du darfst schon deine Currywurst essen.” (już możesz jeść, w sensie masz pozwolenie, zielone światło by zacząć jeść swoją currywurst 🙂 )
Z kolei „nicht dürfen” używa się, jeśli coś jest zakazane:
- „Hier darf man nicht rauchen.”
- „Das darfst du auf gar keinen Fall machen! Das ist verboten!”
Jak zrobić zdanie z czasownikiem modalnym?
Jak na pewno zauważyłeś, czasownik modalny najczęściej występuje w towarzystwie innego czasownika (Vollverb, czasownik główny) , który jest w bezokoliczniku:
- „Ich will eine Schokolade essen.” („will” to odmieniony czasownik modalny dla „ich”, a „essen” to ten drugi czasownik w bezokoliczniku)
Skoro to czasownik modalny jest odmieniony, to musi być na drugim miejscu w zdaniu:
- „Ich will einen Cookie essen.” (“will” czyli czasownik modalny jest na drugim miejscu w zdaniu, a “essen” na samym jego końcu, w bezokoliczniku)
- „Du darfst aber keine Süßigkeiten essen.” (“darf” czyli czasownik modalny jest na drugim miejscu w zdaniu, a “essen” na samym jego końcu, w bezokoliczniku)
- „Ich muss aber einen Cookie essen!” (“Ale ja muszę zjeść ciastko!” – po polsku “zjeść” nie jest na końcu zdania. W języku niemieckim ten drugi czasownik musi być na końcu zdania)
- „Du sollst stattdessen Sport machen!” (“sollst”, czyli czasownik modalny jest na drugim miejscu w zdaniu, a “machen” na samym jego końcu, w bezokoliczniku)
Zdanie z czasownikiem modalnym w Präteritum wygląda tak samo jak w Präsens – odmieniony czasownik modalny na drugim miejscu i drugi czasownik na końcu zdania. Z tą różnicą, że czasownik modalny jest oczywiście odmieniony w Präteritum.
- „Ich konnte das Wort nicht ausprechen”
- „Ich musste dort hingehen.”
- „Ich wollte dich nicht verletzen.”
Zdanie z czasownikiem modalnym w czasie przeszłym Perfekt jest tworzone trochę inaczej niż w Präteritum i Präsens. Czasownik modalny jest wtedy na końcu zdania w bezokoliczniku:
- „Wir haben auf dich warten müssen.”
- „Ich habe das nicht machen müssen.„
Tak jak jednak wspomniałam – czasowniki modalne używa się najczęściej w Präteritum. Powiemy raczej:
- „Wir mussten auf dich warten.”
- „Ich musste das nicht machen.”
Czy czasownik modalny może występować w zdaniu solo?
Tak, każdy z czasowników modalnych może występować w roli czasownika głównego (Vollverb), samodzielnie:
- “Ich will das.”
- “Kannst du das?”
- “Niemand will dich hier”.
Czasami w mowie potocznej można pominąć ten drugi czasownik na końcu zdania, jeśli z kontekstu wyraźnie wiadomo, o co chodzi:
- “Ich will einen Cookie (essen)”
- “Kannst du Deutsch (sprechen)?”
Czasowniki modalne niemiecki – najważniejsze informacje w skrócie
- Jest 6 czasowników modalnych: wollen, sollen, müssen, können, mögen, dürfen
- Czasowniki modalne są nieregularne
- Czasowniki modalne mogą występować same w zdaniu, ale najczęściej te czasowniki dają znać „jak” coś się robi: „Ich muss Deutsch lernen” (“Muszę uczyć się niemieckiego” – „muss” daje znać, że musisz się uczyć)
- Czasowniki modalne są prawie zawsze używane w Präteritum, a nie w Perfekt.
Czasowniki modalne niemiecki – ćwiczenia
Chcesz poćwiczyć czasowniki modalne? Tutaj znajdziesz interaktywne ćwiczenia na czasowniki modalne w niemieckim.
Wasze najczęściej zadawane pytania o czasowniki modalne
Jakie i ile jest w niemieckim czasowników modalnych?
W języku niemieckim jest 6 czasowników modalnych: dürfen (mieć pozwolenie), können (móc, potrafić), sollen (mieć powinność), mögen (lubić), wollen (chcieć), müssen (musieć).
Po co są czasowniki modalne?
Czasowniki modalne spełniają taką funkcję, że opisują czynność wyrażoną drugim czasownikiem w zdaniu (czy jest to przymus czy powinność itd.), np.: Ich muss lernen. (Muszę się uczyć.)
Jak zbudować zdanie z czasownikiem modalnym?
Aby zbudować zdanie z czasownikiem modalnym, potrzebujemy jeszcze drugiego czasownika, np. muszę – co zrobić?, chcę – co zrobić? Czyli modalny czasownik (w odmienionej formie) jest na drugim miejscu w zdaniu, a czasownik główny (w bezokoliczniku) wędruje na koniec zdania, np.: Sie will nach Hause gehen. (Ona chce iść do domu.)
Jak się odmieniają czasowniki modalne przez osoby?
Czasowniki modalne mają nieregularną odmianę, czyli zmienia się nie tylko końcówka czasownika, ale i jego temat (samogłoski w środku), np.: czasownik „dürfen” – ich darf, du darfst, er/sie/es darf, wir dürfen, ihr dürft, sie/Sie dürfen. Odmiany czasowników modalnych trzeba więc nauczyć się na pamięć.
Witam Pania, czy czasownik mögen jest wlasciwym wyrazem, w tej chwili jestem na zajeciach w Niemczach i Pani prowadzaca stwierdzila, ze powinien byc möchten.
Cześć Darek, przepraszam za późną odpowiedź, ale Twój komentarz mi umknął. W jakim sensie „mögen” nie jest właściwym wyrazem? „Mögen” to jeden z sześciu czasowników modalnych, „möchten” to forma od „mögen” w Konjunktiv II Präteritum. „Möchten” wyraża życzenie „Ich möchte ins Kino gehen. ” (chciałabym iść do kina.) , a „mögen” używa się, jeśli coś się lubi „Ich mag Pizza.” (lubię pizzę.) https://www.deutschplus.net/pages/Modalverb_mogen_ich_mochte, a tutaj Duden https://www.duden.de/sprachwissen/sprachratgeber/modalverben , https://www.duden.de/rechtschreibung/moegen. Pozdrawiam, Ania