Zdanie warunkowe to prosta i używana na co dzień konstrukcja. W tej lekcji dowiesz się, jak zbudować zdanie warunkowe i jakiego użyć w nim szyku.
Na końcu mam dla Ciebie ćwiczenia na zdania warunkowe.
Zdanie warunkowe – sprawdź, do czego Ci się to przyda!
Jeśli chcesz opisać, kiedy lub pod jakim warunkiem coś się wydarzy lub nie, to musisz użyć zdania warunkowego (Konditionalsatz). Czynność ta będzie w zdaniu głównym, a jej warunek w zdaniu pobocznym, np.:
- „Wenn das Wetter schön ist, machen wir einen Ausflug.“ / „Jeśli pogoda będzie ładna, to pojedziemy na wycieczkę.“ (warunek: ładna pogoda)
Jak się tworzy takie zdania? – proste wyjaśnienie i przykłady
Pokażę Ci kilka możliwości, jak zbudować zdanie warunkowe:
# ze spójnikiem „wenn”
Jak już wspominałam, musi być spełniony jakiś warunek (np. jeśli wygram w lotka), żeby coś mogło być zrobione (np. to kupię nowy dom).
Są dwa rodzaje takich warunków: realny i nierealny. Zobacz:
Jeśli warunek jest realny, możliwy do spełnienia, to używamy czasu teraźniejszego Präsens
- „Wenn ich Zeit habe, gehe ich ins Kino.“ / „Jeśli będę miał czas, to pójdę do kina.” (jest bardzo możliwe, że będę miał czas)
Jeśli warunek jest nierealny, raczej niemożliwy do spełnienia, to używamy trybu przypuszczającego Konjunktiv II w teraźniejszości lub przeszłości:
- warunek nierealny w teraźniejszości – nie masz czasu teraz ani później też nie będziesz go miał/-a
Tu trzeba użyć formy Konjunktiv II w teraźniejszości („miałbym”, „poszedłbym” – „hätte”, „würde gehen”), np.:
- „Wenn ich morgen Zeit hätte, würde ich ins Kino gehen.” / „Jeśli miałbym jutro czas, to poszedłbym do kina.” (ale raczej nie będę go miał)
2. warunek nierealny w przeszłości – jeśli w przeszłości nie miałaś/-eś czasu i nie spełniłaś/-eś warunku
Tu trzeba użyć formy Konjunktiv II w przeszłości – hätte/wäre + Partizip II („miałbym“, „poszedłbym” np. wczoraj – „hätte gemacht”, „wäre gegangen”). Patizip II to ta forma, z którą budujesz czas przeszły Perfekt.
- „Wenn ich Zeit gehabt hätte, wäre ich ins Kino gegengen.” / „Jeśli (wczoraj) miałbym czas, to poszedłbym (wczoraj) do kina.” (ale nie miałem czasu, więc nie poszedłem)
Chcesz przypomnieć sobie Konjunktiv II? Zajrzyj do lekcji o trybie przypuszczającym Konjunktiv II.
# ze spójnikiem „falls”
„Falls” („w przypadku, gdy”) używa się, gdy coś jest raczej mało prawdopodobne, np.:
- „Falls ich morgen weiter krank bin, komme ich nicht.“ / „W przypadku gdy byłbym jutro nadal chory, to nie przyjdę.” (ale raczej już będę zdrowy i przyjdę)
Spójnika „falls” nie używa się w odniesieniu do przeszłości, tak jak to było przy „wenn”.
# bez spójnika
Takie zdanie zbudujesz na dwa sposoby:
- Zacznij zdanie bezpośrednio od czasownika:
Nie „Sie hat…”, tylko:
- „Hat sie kein Geld, kauft sie kein Auto.“ / „Jeśli ona nie ma pieniędzy, to nie kupi samochodu.”
- Użyj na początku zdania odmienionej formy „sollten” + bezokolicznik na końcu, np.:
- „Sollte sie kein Geld haben, kauft sie kein Auto.“ / „Jeśli ona nie ma pieniędzy, to nie kupi samochodu.”
Co z szykiem?
# zdanie z „wenn” i „falls”
W zdaniu pobocznym z „wenn” / „falls” czasownik zawsze wędruje na koniec (szyk końcowy), a w zdaniu głównym jest na 1. lub 2. miejscu (szyk przestawny lub prosty), np.:
(1) „Wenn ich Lotto gewinne, … (szyk końcowy)
(2) … kaufe ich ein neues Haus.“ (szyk przestawny, bo pierwsze jest zdanie poboczne z „wenn”)
ALBO:
(2) „Ich kaufe ein neues Haus, … (szyk prosty, bo pierwsze jest zdanie główne)
(1) … wenn ich Lotto gewinne.” (szyk końcowy)
# zdanie bez spójnika
Tu sprawa jest prosta, bo w obu zdaniach czasownik jest na 1. miejscu (szyk przestawny), np.:
- „Macht er die Hausaufgabe nicht, spielt er heute kein Computer.“ / „Jeśli on nie zrobi zadania domowego, to nie zagra dziś na komputerze.”
Chcesz poznać inne zdania poboczne w niemieckim? Kliknij tu po zdania skutkowe (Konsekutivsatz), a tutaj po zdania okolicznikowe czasu (Temporalsatz).
Podsumowanie
- Zdanie warunkowe to zdanie poboczne, które określa warunek wykonania czynności w zdaniu głównym.
- Odpowiada na pytania: kiedy? pod jakim warunkiem? w jakim przypadku?
- Można je zbudować albo za pomocą spójnika „wenn” / „falls” albo bez spójnika, zaczynając bezpośrednio od czasownika.
Zdanie warunkowe – ćwiczenia
Chcesz poćwiczyć zdania warunkowe w języku niemieckim? Tutaj znajdziesz ciekawe ćwiczenia na różne typy zdań warunkowych.
Najczęściej zadawane pytania – znasz odpowiedzi?
Co to jest zdanie warunkowe w niemieckim?
To zdanie, które wyraża, pod jakim warunkiem coś się wydarzy, np. pójdę do kina, jeśli będę miała czas.
Na jakie pytania odpowiada zdanie warunkowe?
Odpowiada ono na pytania: kiedy? pod jakim warunkiem? w jakim przypadku?
Jak wygląda zdanie warunkowe w niemieckim?
Zdanie warunkowe to zdanie poboczne, w którym opisany jest warunek jakiejś czynności określonej w zdaniu głównym. Oba te zdania składowe oddzielone są od siebie przecinkiem. Zdanie warunkowe najczęściej zaczyna się od spójnika „wenn/falls” (kiedy, jeśli), np. Wenn ich Zeit habe, besuche ich dich. (Jeśli będę miała czas, to cię odwiedzę.)
Jak zbudować zdanie warunkowe w niemieckim?
Zazwyczaj zdanie takie zaczyna się spójnikiem „wenn” lub „falls” (jeśli). Po tych spójnikach czasownik idzie na koniec. Po przecinku stoi zdanie główne, np. Wenn ich Lotto gewinne, kaufe ich ein Haus. (Jeśli wygram w lotka,to kupię dom.). Zdanie warunkowe można też zbudować bez spójnika – wtedy musisz zacząć od czasownika: Gewinne ich Lotto, kaufe ich ein Haus.
Czy „wenn” i „falls” się czymś różnią?
Tak, mimo że ich znaczenie jest podobne: „wenn” oznacza „jeśli, gdy”, a „falls” znaczy „ jeśli, w przypadku gdy”. Także jeśli chodzi o zastosowanie, to jest pewna różnica. „Falls” nie można użyć w przeszłości. Stosuje się go, gdy coś jest raczej mało prawdopodobne, np. Falls ich morgen Lotto gewinne, komme ich nicht zur Arbeit. (W przypadku gdy wygram jutro w lotka, to nie przyjdę do pracy.). „Wenn” można zastosować we wszystkich czasach.