W tej lekcji dowiesz się, jak tworzy i kiedy używa się trybu rozkazującego w języku niemieckim. Na końcu lekcji znajdziesz interaktywne ćwiczenia.Chcesz poznać więcej tematów z gramatyki niemieckiej? Ta lekcja jest częścią kursu: Gramatyka B1/B2 .
Tryb rozkazujący niemiecki (Imperativ) – co to jest i po co to jest?

Na pewno kojarzysz cukierki Nimm2. Ale czy jadłaś/ jadłaś je zgodnie z zaleceniem na opakowaniu? 🙂
Jak pisałam w mojej książce „Gramatyka niemiecka prosto wyjaśniona”, ich nazwa jest właśnie w trybie rozkazującym: „Nimm zwei!”/ „Weź dwa!”. Tryb rozkazujący (Imperativ) to taki rodzaj zdania, dzięki któremu wyrazisz polecenie, prośbę lub rozkaz.
Czyli całkiem przydatny jest ten Imperativ:
Jak tworzy się tryb rozkazujący w języku niemieckim?
Prośbę, polecenie lub rozkaz zawsze zaczniesz od czasownika w czasie teraźniejszym. W zależności do kogo się zwracasz, ten czasownik będzie się trochę różnił.
Jeśli zwracasz się do jednej osoby i jesteś z nią na “ty” z odmienionego czasownika odcinasz końcówkę “-st” i pomijasz zaimek “du”:
- Du gibst mir die Schlüssel. Tryb rozkazujący: Gib (
st) (du) mir die Schlüssel! - Du machst eine Pause. Tryb rozkazujący: Mach (
st) (du) eine Pause! - Du isst viel Obst. Tryb rozkazujący: Iss (
st) (du) viel Obst! - Du nimmst deine Medikamente. Tryb rozkazujący: Nimm (
st) (du) deine Medikamente!
Jeśli zwracasz się do kilku osób i też jesteś na “ty” bierzesz normalnie odmieniony czasownik dla “wy” i pomijasz zaimek:
- Ihr gebt mir die Schlüssel. Tryb rozkazujący: Gebt (
ihr) mir die Schlüssel! - Ihr macht eine Pause. Tryb rozkazujący: Macht (
ihr) eine Pause! - Ihr esst viel Obst Tryb rozkazujący: Esst (
ihr) viel Obst! - Ihr nehmt eure Medikamente Tryb rozkazujący: Nehmt (
ihr) eure Medikamente!
Jeśli zwracasz się na “pan/pani”, zmieniasz tylko kolejność zaimka z odmienionym czasownikiem:
- Sie geben mir die Schlüssel. Tryb rozkazujący: Geben Sie mir die Schlüssel!
- Sie machen eine Pause. Tryb rozkazujący: Machen Sie eine Pause!
- Sie essen viel Obst Tryb rozkazujący: Essen Sie viel Obst!
- Sie nehmen die Medikamente Tryb rozkazujący: Nehmen Sie die Medikamente!
Imperativ niemiecki z czasownikami rozdzielnie złożonymi
Czasowniki rozdzielnie złożone rozdzielają się w trybie rozkazującym. Przedrostek idzie na koniec zdania:
- „Hol mich bitte ab!” („abholen” to czasownik rozdzielnie złożony. Przedrostek „ab” rozdziela się i idzie na koniec zdania)
- „Sagen Sie bitte nicht ab!” („absagen” to czasownik rozdzielnie złożony. Przedrostek „ab” rozdziela się i idzie na koniec zdania)
- „Zieh dich endlich mal an!” („anziehen” to czasownik rozdzielnie złożony. Przedrostek „an” rozdziela się i idzie na koniec zdania)

„Sein”, „haben”, „werden” w Imperativ
Czasowniki nieregularne „sein„, „haben” i „werden” wyglądają trochę inaczej w trybie rozkazującym:
du | ihr | Sie | |
---|---|---|---|
sein | Sei ruhig! | Seid ruhig! | Seien Sie ruhig! |
haben | Hab keine Angst | Habt keine Angst! | Haben Sie keine Angst! |
werden | Werd netter! | Werdet netter! | Werden Sie netter! |
Tryb rozkazujący niemiecki – wyjątki
W czasownikach nieregularnych, w których dochodzi do przegłosu z “a” na “ä”, znika ten przegłos (Umlaut) w trybie rozkazującym:
- „Du fährst schnell.” Tryb rozkazujący: Fahr (
st) (du) schnell!
Jeśli temat czasownika kończy się na „-t” lub „-d”, to wtedy dodaje się zawsze „e”:
- „Du wartest auf mich.” Tryb rozkazujący: Warte (
st) (du) auf mich!
Kiedy nie używa się trybu rozkazującego?
Jeżeli chcesz w naprawdę grzeczny i przyjazny sposób wyrazić jakąś prośbę, tryb rozkazujący nie będzie najlepszym rozwiązaniem. Lepiej jeśli w takiej sytuacji sięgniesz po Konjunktiv II. Uwielbiam Konjunktiv II i z tego co zauważyłam Niemcy (ci mili! 🙂 )również:
- „Könnten Sie mir bitte helfen?” ( „Könnten Sie mir bitte helfen?” to prośba w Konjunktiv II. Brzmi jeszcze grzeczniej i przyjaźniej niż ta sama prośba w Imperativ – „Helfen Sie mir bitte.”)
Tryb rozkazujący niemiecki – najważniejsze informacje w skrócie
- Używając trybu rozkazującego (Imperativ) wyrazisz polecenie, prośbę lub rozkaz
- Prośbę, polecenie lub rozkaz zawsze zaczniesz od czasownika. W zależności do kogo się zwracasz, ten czasownik będzie się trochę różnił
Ćwiczenia na tryb rozkazujący
Chcesz poćwiczyć tryb rozkazujący? Tutaj znajdziesz interaktywne ćwiczenia na Imperativ.
Wasze najczęściej zadawane pytania o tryb rozkazujący
Jak utworzyć tryb rozkazujący w niemieckim?
Jeśli zwracasz się do jednej osoby i jesteś z nią na “ty” z odmienionego czasownika odcinasz końcówkę “-st” i pomijasz zaimek “du”. Jeśli zwracasz się do kilku osób i też jesteś na “ty” bierzesz normalnie odmieniony czasownik dla “wy” i pomijasz zaimek. Jeśli zwracasz się na “pan/pani”, zmieniasz tylko kolejność zaimka z odmienionym czasownikiem.
Marudzę, ale co z trybem rozkazującym w pozostałych osobach, np. „Chodźmy”, „Niech idzie” a nawet teoretycznie możliwym „Niech pójdę” np. „Lepiej niech już pójdę do pracy, zaoszczędzę dzień urlopu na żądanie”.
Pozdrawiam.
Imperativ w języku niemieckim robi się dla du, ihr i sie. Chodźmy / Lass uns gehen, to trochę inny temat niż tryb rozkazujący. To drugie zdanie tak bym powiedziała – Es ist besser wenn ich arbeiten gehe, dann spare ich einen Urlaubstag. Czasami , a właściwie często nie da się 1:1 przetłumaczyć
a dla du zdanie — Wasch die Tafel sauber ! – brzmi dobrze? czy nie powinno być „Waschen”
literówka chodzilo mi czy zamiast Wasch nie powinno być Wasche *
Nie 🙂 „Wasche” nie byłoby błędem, ale brzmi bardzo oficjalnie, tutaj o tym przeczytasz: https://www.duden.de/sprachwissen/sprachratgeber/Bildung-des-Imperativs
Uratowała mi pani życie, niczego nie rozumiałam z tego trybu, teraz wreszcie coś umiem haha
Życie? Oj to tylko język niemiecki 😉 cieszę się, że Ci się rozjaśnia 🙂
Dzięki pani poprawie kartkowke na 3!
trzymam kciuki! 🙂
mieszkam w niemczech juz 12 lat umiem w miare dobrze sie porozumiec ale grama to porążka dla mnie chce zrobic zertyfikat b1 chodze na ids sprach kurs i mam kołomyje bo ci wszyscy tubylcy z syrii rosji itd nie rozumieja ,zle czytaja ale gramatyke znaja lepiej po A1,A2
Zawsze jadłem 2 cukierki
bardzo przydatne
Lubiłam te cukierki, ale wtedy jeszcze nie wiedziałam, że ich nazwa jest w trybie rozkazującym – życie było chyba piękniejsze 😉
Skoro jeśli zwracamy się na Pan, Pani zmieniamy tylko kolejność zaimka to dlaczego w przykładzie jest Sie Machen , a po zamianie Machten Sie ?
Cześć, dzięki za kometarz! Wkradła się tam nieznośna literόwka (już poprawiona). 😉 Prawidłowo jest: „Machen Sie…” Pozdrawiam serdecznie!