W języku niemieckim są sposoby, żeby mówić prościej i krócej. Jednym z takich trików są przysłówki zaimkowe. Co się kryje pod tą skomplikowanie brzmiącą nazwą? Zajrzyj koniecznie do tej lekcji. Dowiesz się, co to są przysłówki zaimkowe i jak są zbudowane.
Nauczysz się ich prawidłowo używać, a na końcu będziesz mogła / mógł przetestować swoją wiedzę rozwiązując ćwiczenia na przysłówki zaimkowe.
Co to są przysłówki zaimkowe? – proste wyjaśnienie

Jak już pewnie się domyślasz, pod nazwą przysłówki zaimkowe (Präpositionaladverbien) kryje się jakieś połączenie przysłówka z zaimkiem. Faktycznie chodzi tu o połączenie słówka „da” lub „wo” z przyimkami. Tak powstaje np. „dafür”, „damit”, „darüber”, „wovon”, „worum” itd.
Po polsku powiesz:
„Planujemy przeprowadzkę. Dziś wieczorem porozmawiamy o tym.”
Użyjesz „o tym” (zamiast „o przeprowadzce”). To „o tym” to właśnie przysłówek zaimkowy „darüber”:
- „Wir planen einen Umzug. Heute Abend sprechen wir darüber.“ A nie: „… sprechen wir über den Umzug.“
Ale po co w ogóle są te przysłówki zaimkowe?
Bo tak jest o wiele szybciej i prościej. Pamiętasz, że w języku niemieckim wiele czasowników łączy się z konkretnymi przyimkami (rekcja czasownika), np. „sich freuen +auf” (cieszyć się na coś)? Jeśli już raz wspomniałaś/-eś w zdaniu o jaki rzeczownik chodzi, to w dalszej wypowiedzi możesz go po prostu zastąpić właśnie przysłówkiem zaimkowym. Zobacz:
- „Im nächsten Monat fahre ich in den Urlaub. Ich freue mich schon darauf.“ / „W przyszłym miesiącu jadę na urlop. Już się cieszę na niego.” (sich freuen auf + „da” = „darauf” – tak jest krócej niż „auf den Urlaub”)
- „Kannst du dich heute um den Garten kümmern? – Ja, ich kümmere mich darum.“ / „Możesz się dziś zająć ogrodem? – Tak, zajmę się tym.” (jest „sich kümmern + um”, dlatego użyjesz „darum”)
Jak się je tworzy i kiedy używa?
Jak już wiesz, przysłówki zaimkowe składają się z „da” lub „wo” na początku i jakiegoś przyimka. Jeśli przyimek zaczyna się na samogłoskę, to przed nim dodaje się dodatkowo literę „r”. Jeśli chodzi o budowę przysłówków zaimkowych, to masz tutaj dwie możliwości:
# „da” + przyimek, np.:
da + für = dafür
da + von = davon
da + mit = damit
da + r + an = daran („r” w środku, bo „an“ zaczyna się samogłoską)
da + r + auf = darauf
da + r + über = darüber
da + r + um = darum
Przykłady:
- „Es regnet schon wieder. Ich ärgere mich darüber.“ / „Znowu pada. Złoszczę się o to.” („darüber” zamiast „über das Wetter” / „o pogodę”)
- „Vergisst Du nicht, die Blumen zu gießen? – Nein, ich denke daran.“/ „Nie zapomnisz podlać kwiaty? – Nie, będę o tym pamiętał.“ („daran” zamiast „an die Blumen”)
- „Ich bin damit nicht einverstanden.“ / „Nie zgadzam się z tym.“ („damit“ a nie: „mit dem“)
- „Putzt du schon die Fenster? Ich helfe dir dabei.“ / „Myjesz już okna? Pomogę ci przy tym.“ („dabei“ a nie: „bei dem“)
# „wo” + przyimek, np.:
wo + von= wovon
wo + für= wofür
wo + bei = wobei
wo + r + über = worüber („r” w środku, bo „über“ zaczyna się samogłoską)
wo + r + auf = worauf
wo + r + um = worum
Przykłady:
- „Ich weiß nicht, worum es geht.“ / „Nie wiem, o co chodzi.“
- „Er weiß selbst nicht, wovon er redet.“ / „On sam nie wie, o czym on mówi.“
- „Ich frage ihn, wofür er sich interessiert.“ / „Spytam go, czym on się interesuje.“
Za pomocą tych połączeń bardzo często tworzy się pytania, np.:
- „Worauf wartest du noch?” / „Na co jeszcze czekasz?”
- „Wozu dient das Ding?” / „Do czego służy ta rzecz?”
Chcesz poznać inne przydatne przysłówki w niemieckim? To przejdź do lekcji: Przysłówki czasu w niemieckim lub Przysłówki miejsca w niemieckim.
Podsumowanie
- Przysłówki zaimkowe to połączenia słówka „da” lub „wo” z przyimkami.
- Pozwalają powiedzieć coś prościej.
- Odnoszą się one wyłącznie do rzeczy (nie do osób).
Przysłówki zaimkowe – ćwiczenia
Ćwiczenie czyni mistrza! Przygotowałam dla Ciebie darmowe ćwiczenia online na przysłówki zaimkowe w niemieckim – z rozwiązaniami i bez rejestracji. Kliknij tutaj i poćwicz online: interaktywne ćwiczenia na przysłówki zaimkowe.
Najczęściej zadawane pytania – znasz odpowiedzi?
Jakie są przykłady przysłówków zaimkowych w niemieckim?
Przykładowe przysłówki zaimkowe to: dafür, damit, darüber, wovon, worum.
Jak tworzy się przysłówki zaimkowe?
Są to połączenia słów „da” lub „wo” z jakimś przyimkiem, np. auf, um, mit itd. Tak powstają przysłówki zaimkowe: darauf, darum, womit itd. Jeśli przyimek zaczyna się na samogłoskę, to trzeba wstawić przed nim dodatkowo literę „r”, np. daran, darüber.
Kiedy przydają się przysłówki zaimkowe?
Można nimi zastąpić wcześniej wspomniany w zdaniu rzeczownik lub nawet kilka wyrazów, np. Im nächsten Monat fahre ich in den Urlaub nach Spanien. Ich freue mich schon darauf. (W przyszłym miesiącu jadę na urlop do Hiszpanii. Już się cieszę na niego.) Słowo „darauf“ zastępuje tu „auf den Urlaub in Spanien“. Dzięki temu zdanie jest krótsze, prostsze i nie zawiera powtórzeń.