Chcesz wskazać komuś jakąś alternatywę i nie wiesz, jak to powiedzieć? Użyj spójnika wieloczłonowego! W tej lekcji poznasz najważniejsze spójniki wieloczłonowe i dowiesz się, do czego Ci się przydadzą, a także jak ich użyć w zdaniu.
Na końcu czekają na Ciebie ćwiczenia na spójniki wieloczłonowe.
Co to są spójniki wieloczłonowe? – Proste wyjaśnienie

No dobra, najpierw zacznijmy od tego, co to w ogóle są spójniki. Są to wyrazy takie jak: „albo”, „więc”, „także” itd., które łączą najczęściej dwa zdania. Spójniki wieloczłonowe (mehrteilige Konjunktionen) natomiast, składają się z dwóch lub więcej wyrazów. Dzięki nim pokażesz komuś np. jakieś alternatywne rozwiązanie, np.:
- „Wir gehen entweder ins Kino oder ins Theater.“ / „Pójdziemy albo do kina, albo do teatru.“
Proste co? To chodźmy dalej i zobaczmy, jakie spójniki wieloczłonowe w niemieckim powinnaś / powinieneś koniecznie znać.
Lista spójników wieloczłonowych z przykładami
Spójników wieloczłonowych w niemieckim nie ma wcale tak dużo. Wyszukałam dla Ciebie te najważniejsze:
# entweder … oder (albo … albo)
- „Ich kaufe entweder ein Auto oder ein Fahrrad.“ / „Kupię albo samochód, albo rower.“
- „Entweder gehe ich ins Restaurant oder ich bleibe heute zu Hause.“ / „Albo pójdę do restauracji, albo zostanę dziś w domu.“
# weder … noch (ani … ani)
- „Ich mag weder Katzen noch Hunde.“ / „Nie lubię ani kotów ani psów.”
- „Er fährt weder in einen Urlaub, noch besucht er mich.“ / „On ani nie jedzie na urlop, ani mnie nie odwiedzi.“
# zwar …, aber (wprawdzie … ale)
- „Dein Auto ist zwar schnell, aber zu teuer.“ / „Twój samochód jest wprawdzie szybki, ale za drogi.“
- „Er hat zwar viel Geld, aber seine Frau ist nicht glücklich.“ / „On ma wprawdzie dużo pieniędzy, ale jego żona nie jest szczęśliwa.“
# sowohl … als auch (zarówno … jak i)
- „Dein Nachbar ist sowohl nett als auch intelligent.“ / „Twój sąsiad jest zarówno miły, jak i inteligentny.”
- „Ich esse gern sowohl Fleisch als auch Gemüse.“ / „Jem chętnie zarówno mięso, jak i warzywa.“
# nicht nur …, sondern auch (nie tylko …, lecz także)
- „Ich spreche nicht nur Deutsch, sondern auch Englisch.“ / „Mówię nie tylko po niemiecku, lecz także po angielsku.“
- „Ich habe gestern nicht nur meine Oma, sondern auch deine Schwester getroffen.“ / „Spotkałam wczoraj nie tylko moją babcię, lecz także twoją siostrę.“
# einerseits …, andererseits (z jednej strony …, z drugiej strony)
- „Ich freue mich einerseits auf unseren Umzug, andererseits habe ich Angst.“ / Cieszę się z jednej strony na naszą przeprowadzkę, z drugiej strony boję się.”
- „Er möchte einerseits gesund leben, andererseits würde er am liebsten nur Pizza essen.“ / „On chciałby z jednej strony żyć zdrowo, z drugiej strony jadłby najchętniej tylko pizzę.”
Zauważyłaś/-eś w powyższych przykładach pewien szczegół co do pozycji czasownika? Zaraz Ci wyjaśnię, o co chodzi.
Szyk w zdaniu ze spójnikiem wieloczłonowym
Jeśli użyjesz spójnika wieloczłonowego, to musisz uważać na kolejność wyrazów w zdaniu (szyk zdania). Generalnie to nic trudnego – zapamiętaj tylko dwie zasady:
- Po spójnikach:
nicht nur …, sondern auch
zwar …, aber
entweder … oder
w drugiej części zdania jest najpierw osoba (podmiot), a potem czasownik (orzeczenie) – czyli szyk prosty, np.:
- „Entweder koche ich eine Suppe, oder er bestellt eine Pizza.“ / „Albo ugotuję zupę, albo on zamówi pizzę.“
- Po spójnikach:
weder … noch
sowohl … als auch
einerseits …, andererseits
w drugiej części zdania jest odwrotnie – najpierw czasownik (orzeczenie), a potem osoba (podmiot) – czyli szyk przestawny, np.:
- „Er ist einerseits nicht nett, andererseits möchte er viele Freunde haben.“ / On jest z jednej strony niemiły, z drugiej strony chciałby mieć dużo przyjaciół.”
Podsumowanie
- Spójniki wieloczłonowe to spójniki składające się z więcej niż jednego wyrazu.
- Spójniki wieloczłonowe mogą łączyć dwa zdania.
- Po niektórych spójnikach wieloczłonowych trzeba przestawić w drugiej części podmiot z orzeczeniem.
Spójniki wieloczłonowe – ćwiczenia
Ćwiczenie czyni mistrza! Przygotowałam dla Ciebie darmowe ćwiczenia online na spójniki wieloczłonowe – z rozwiązaniami i bez rejestracji. Kliknij tutaj i poćwicz „spójniki wieloczłonowe“ online: interaktywne ćwiczenia na spójniki wieloczłonowe.
Najczęściej zadawane pytania – znasz odpowiedzi?
Co to są spójniki wieloczłonowe?
To spójniki składające się z dwóch lub więcej wyrazów, np. „entweder…oder” czy „sowohl…als auch”.
Jakie są spójniki wieloczłonowe w niemieckim?
Są to: entweder … oder (albo…albo), weder … noch (ani…ani), zwar …, aber (wprawdzie…ale), sowohl … als auch (zarówno … jak i), nicht nur …, sondern (nie tylko …, lecz także), auch einerseits …, andererseits (z jednej strony …, z drugiej strony).
Jak wygląda przykładowe zdanie ze spójnikiem wieloczłonowym?
Przykładowe zdanie ze spójnikiem „entweder … oder” to: Entweder gehe ich ins Kino oder ich fahre nach Hause. (Albo pójdę do kina, albo pojadę do domu.)
Jaki jest szyk zdania po spójnikach wieloczłonowych?
Pozycja czasownika w takim zdaniu zależy od konkretnego spójnika: Po: nicht nur …, sondern auch; zwar …, aber; entweder … oder jest w drugiej części zdania najpierw osoba, a potem czynność, a po spójnikach weder … noch; sowohl … als auch; einerseits …, andererseits odwrotnie, np. „Er ist einerseits nicht nett, andererseits möchte er viele Freunde haben.“