Z tej lekcji dowiesz się najważniejszych informacji o Wechselpräpositionen (przyimki z celownikiem i biernikiem). Na końcu znajdziesz interaktywne ćwiczenia.Chcesz poznać więcej tematów z gramatyki niemieckiej? Ta lekcja jest częścią kursu: Gramatyka B1/B2 .
Przyimki z celownikiem i biernikiem – co to za jedne?
Jak może pamiętasz z lekcji o przyimkach, przyimki w języku niemieckim łączą się z jednym z czterech przypadków. Większość przyimków niemieckich łączy się tylko z jednym przypadkiem, ale niektóre nie mogą się zdecydować i łączą ALBO z biernikiem (Akkusativ), ALBO z celownikiem (Dativ).
Takie przyimki nazywają się Wechselpräpositionen i zalicza się do nich: in, an, unter, über, auf, vor, hinter, neben, zwischen.
Kiedy zastosować biernik (Akkusativ), a kiedy celownik (Dativ)?
Zasada jest dość prosta:
Jeżeli dzięki przyimkowi określamy „gdzie” coś się znajduje i wyrażamy bezruch, wtedy stosujemy Dativ (celownik) Jeżeli dzięki przyimkowi określamy „dokąd” coś się przemieszcza i wyrażamy ruch, wtedy stosujemy Akkusativ (biernik)Na przykład:
- „Ich sitze in dem Sessel.”/ Siedzę w fotelu. (siedzę i się nigdzie nie przemieszczam, jest bezruch, więc po „in” Dativ)
- „Ich setze mich in den Sessel.”/ Siadam na fotel. (przemieszczam się – z pozycji stojącej do siedzącej, jest ruch, więc po „in” Akkusativ)
A teraz trochę przykładów, które rozjaśnią ci użycie Dativu lub Akkusativu po Wechselpräpositionen :
przyimek | tłumaczenie | z Dativem: bezruch | z Akkusativem: ruch od A do B |
---|---|---|---|
an | przy, na (na czymś pionowym, np. na ścianie) | Das Bild hängt an der Wand. / Obraz wisi na ścianie. | Ich hänge das Bild an die Wand. / Wieszam obraz na ścianę |
auf | na (na czymś poziomym, np. na stole) | Die Vase steht auf dem Tisch. / Wazon stoi na stole. | Ich stelle die Vase auf den Tisch. / Stawiam wazon na stół. |
hinter | za | Ich warte hinter dem Laden./ Czekam za sklepem. | Gehe hinter den Laden./ Idź za sklep. |
in | w | Ich habe alles in der Tasche./ Mam wszystko w torebce. | Ich packe alles in die Tasche. / Pakuje jeszcze więcej do torby. |
neben | obok | Der Tisch steht neben der Wand. / Stół stoi koło ściany. | Stelle den Tisch neben die Wand. / Postaw stół koło ściany. |
über | nad | Über dem Tisch hängt ein Bild. / Nad stołem wisi obraz. | Ich hänge ein Bild über den Tisch. / Wieszam obraz nad stołem. |
unter | pod | Unter dem Tisch sitzt ein Hund. / Pod stołem siedzi pies. | Der Hund setzt sich unter den Tisch. / Pies siada pod stół. |
vor | przed | Vor dem Tisch sitzt eine Katze. / Przed stołem siedzi kot. | Die Katze setzt sich vor den Tisch. / Pies siada przed stołem. |
zwischen | między | Der Tisch steht zwischen den Stühlen. / Stół stoi między krzesłami. | Stelle bitte den Tisch zwischen die Stühle./ Postaw stół między krzesłami. |
Jest jeszcze kilka czasowników, które wskazują albo właśnie na ruch, albo na bezruch. Na przykład czasowniki „legen” i „liegen”. „Legen” oznacza „kłaść” i wyraża tym samym ruch, natomiast „liegen” oznacza „leżeć” i opisuje tym samym bezruch. Po tych czasownikach, które wskazują na ruch będzie Akkusativ, a po tych które wskazują bezruch bierzemy Dativ. Na przykład:
- „Ich liege auf der Couch.” (bezruch = Dativ)
- „Ich lege mich auf die Couch.” (ruch = Akkusativ)
Czasowniki po których przyimki łączą się z Akkusativem to: setzen, stellen, legen, hängen, stecken. Te czasowniki są regularne, wyrażają ruch oraz wymagają dopełnienia w Akkusativ.
Czasowniki po których przyimki łączą się z Dativem to: sitzen, stehen, liegen, hängen, stecken. Te czasowniki są nieregularne, opisują stan oraz wymagają dopełnienia w Dativ.
- „Ich lege das Buch auf den Tisch. „ALE: „Das Buch liegt auf dem Tisch.”
- „Er setzt das Kind auf den Stuhl.” ALE: „Das Kind sitzt auf dem Stuhl.”
- „Ich hänge das Bild an die Wand.” ALE: „Das Bild hängt an der Wand.”
Przyimki z celownikiem i biernikiem – najważniejsze informacje w skrócie
- Przyimki z celownikiem i biernikiem (Wechselpräpositionen) to przyimki, po których użyjesz ALBO biernika (Akkusativ) ALBO celownika (Dativ). Zaliczamy do nich: in, an, unter, über, auf, vor, hinter, neben, zwischen
- Jeżeli dzięki przyimkowi określamy „gdzie” coś się znajduje i wyrażamy bezruch, wtedy stosujemy Dativ (celownik)
- Jeżeli dzięki przyimkowi określamy „dokąd” coś się przemieszcza i wyrażamy ruch, wtedy stosujemy Akkusativ (biernik)
Przyimki z Dativem i Akkusativem – ćwiczenia
Chcesz poćwiczyć Wechselpräpositionen? Tutaj znajdziesz kilka interaktywnych ćwiczeń na przyimki z celownikiem i biernikiem niemiecki.
Wasze najczęściej zadawane pytania o przyimki z Dativem i Akkusativem
Jakie przyimki łączą się albo z Dativem albo z Akkusativem?
Jest kilka przyimków, po których można zastosować albo celownik albo biernik. Przyimki te nazywają się Wechselpräpositionen. Są to: in, an, unter, über, auf, vor, hinter, neben, zwischen.
Kiedy użyć po przyimku Dativ, a kiedy Akkusativ?
Jeśli przyimek nie wyraża ruchu (pytanie: gdzie?), to trzeba użyć celownika (Dativ), np.: Ich sitze auf dem Sofa. (siedzę na sofie) Jeśli przyimek wyraża ruch (pytanie: dokąd?), to należy użyć biernika (Akkusativ), np. Ich setze mich auf das Sofa. (siadam na sofę)
Mam pytanie czy czasowniki: hängen, stecken nie zmieniają swojej formy jak np: legen – liegen?
to sa dwa rózne czasowniki maja rózne znaczenia a nie 2 formy jednego to nie sa synonimy
Cześć! Wiem, co masz na myśli. 🙂 „Hängen” nie zmienia swojej formy, jak np. stehen-stellen, liegen-legen itd. Jednak tak samo jak pozostałe czasowniki z tej grupy, używa się po „hängen” albo celownika albo biernika. Na przykład: „Das Bild hängt an der Wand.” (Obraz wisi gdzie? na ścianie.) – celownik. Natomiast: „Ich hänge das Bild an die Wand.” (Wieszam obraz dokąd? na ścianę.) – biernik. Tak samo działa to z czasownikiem „stecken”. Pozdrawiam serdecznie!