Przypadki niemiecki

W tej lekcji dowiesz się najważniejszych informacji o przypadkach niemieckich. Na końcu możesz sprawdzić się praktyce – czekają tam na ciebie interaktywne ćwiczenia na przypadki niemieckie. Chcesz poznać więcej zagadnień z gramatyki niemieckiej? Ta lekcja jest częścią kursu Gramatyka A1/A2.

A jeśli chcesz błyskawicznie zrozumieć najważniejsze zasady gramatyki i zacząć mówić po niemiecku to zajrzyj do mojego power e-booka, który pomógł już ponad 1000 osobom poczuć się pewnie w języku niemieckim. 🇩🇪 🔥 Dowiedz się więcej tutaj.

Przypadki niemiecki – co trzeba o nich wiedzieć?

Przypadki niemieckie z przykładami — W języku niemieckim wyróżnia się tylko cztery przypadki.

W języku niemieckim rzeczownik może być w jednym z czterech przypadków. W języku polskim jak zmienia się przypadek, zmienia się całe słowo (ciastko, ciastkiem, ciastku etc.). W języku niemieckim sam rzeczownik prawie w ogóle się nie zmienia, tylko rodzajnik przed nim:

Nominativ (mianownik) der Keks
Genitiv (dopełniacz) des Kekses
Dativ (celownik) dem Keks
Akkusativ (biernik) den Keks

przyklady zdan na przypadki niemeickiem na grafice z ciastkiem

Przypadki pytania – na jakie pytania odpowiadają przypadki?

To w jakim przypadku jest dany rzeczownik, możesz stwierdzić zadając sobie pytanie do tego rzeczownika. I tak o ….

Nominativ (mianownik) zapytasz – kto? co?
Genitiv (dopełniacz) zapytasz – czyj?
Dativ (celownik) zapytasz – komu? czemu?
Akkusativ (biernik) zapytasz – kogo? co?

Ale zaraz..co to właściwie oznacza, że przypadek „ma swoje pytanie”?

To znaczy upraszczając, że jak się zada takie pytanie, to wiadomo w jakim przypadku musi być jakieś słowo (nie zawsze!) :

Przypadek	Nominativ (mianownik)		Dativ (celownik)	Genitiv (dopełniacz)	Akkusativ (biernik)
Przykład	Das Kind	gibt	der Mutter	des Freundes	ein Geschenk
Pytanie przypadku	Kto lub co daje prezent?	gibt	Komu lub czemu daje dziecko prezent?	Czyjej mamie daje dziecko prezent?	Kogo lub co daje dziecko mamie?

A tak w praktyce można „podpytać” o przypadek:

„Der Keks ist lecker.” (kto? co? jest smaczne – „der Keks”. „Kto? co?” to pytanie przypadku Nominativ, stąd „der”)
„Gib mir den Keks.” (kogo? co? mi daj – „den Keks”. „Kogo? co?” to pytanie przypadku Akkusativ, stąd „den”)
„Was machst du mit dem Keks?” (Dativ ma pytanie „komu? czemu?”, ale prawie wszędzie – serio! – gdzie zadasz sobie w głowie pytanie „z kim? z czym?, rzeczownik będzie w Dativie, stąd „dem”)

uwaga

Pytania przypadków służą tylko do kontroli. Jest rzeczywiście tak w 80 % (na oko), że po danym pytaniu będzie jeden z czterech przypadków. Ale – nie zawsze tak jest. Pytanie pytaniem, ale najważniejszy głos przy wyborze przypadku ma przyimek i związana z tym rekcja czasownika.

„Z tym e-bookiem nie da się nie zrozumieć gramatyki!” -to jeden z setek Waszych komentarzy.♥ Ty też możesz w końcu ogarnąć gramatykę – szybciej i przyjemniej, niż Ci się wydaje. ➭ Kliknij tutaj i rozhulaj Twój niemiecki!

Co to jest i po co jest odmiana przez przypadki?

Każdy rzeczownik w zdaniu występuje w jednym z powyższych przypadków. Raz jest „den Vater”, a raz jest „der Vater” – to jest odmiana przez przypadki. W języku polskim zmienia się podczas odmiany przez przypadki (tak, tak – my też mamy odmianę przez przypadki, ale pewnie jej nie zauważyłeś 🙂 ) sam rzeczownik (tata, taty), a w języku niemieckim podczas odmiany przez przypadki zmienia się przede wszystkim nie sam rzeczownik, tylko rodzajnik przed nim (der Vater, den Vater).

Odmiana przez przypadki – tabela

Odmieniając coś (rzeczownik) przez przypadki, zmieniamy przede wszystkim rodzajnik przed rzeczownikiem.

Sam rzeczownik zostaje raczej bez zmian, za to jego rodzajnik (der, die, das), wyraźnie pokazuje nam, że zmienił się przypadek. Spójrz:

Przypadek/ rodzaj	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki	liczba mnoga
Nominativ (kto/ co?)	der Vater ein Vater	die Mutter eine Mutter	das Kind ein Kind	die Sterne
Genitiv (czyj?)	des Vaters eines Vaters	der Mutter einer Mutter	des Kindes eines Kindes	der Sterne
Dativ (komu/ czemu?)	dem Vater einem Vater	der Mutter einer Mutter	dem Kind einem Kind	den Sternen
Akkusativ (kogo/ co?)	den Vater einen Vater	die Mutter eine Mutter	das Kind ein Kind	die Sterne

A zatem, w jakim przypadku jest rzeczownik, zdradza przede wszystkim jego rodzajnik. Sam rzeczownik zmienia się tylko w Genitivie w liczbie pojedynczej oraz w Dativie liczby mnogiej.

Co odmienia się przez przypadki?

Jak już stwierdziliśmy – przez przypadki odmienia się rodzajnik i czasami sam rzeczownik. Ale..

Rzeczownik w zdaniu jest przecież rzadko sam – często określa go przecież jakiś przymiotnik:

„Das ist ein netter Mann.”

Czasami w zdaniu zastępuje go zaimek:

„Er ist sehr nett.”

Podsumowując – rodzajniki, rzeczowniki (tutaj rzadko tę deklinację „widać”), przymiotniki oraz zaimki podlegają odmianie przez przypadki (deklinacja):

„Ich bin mit einem netten Mann verabredet. Ich treffe mich mit ihm heute.”

Jak widzisz na przykładzie wyżej, deklinacja to w praktyce albo dodanie jakiejś końcówki, albo słowo zupełnie zmienia swoją formę („er” zamieniło się na „ihm).

Skąd wiadomo, który przypadek wybrać?

O tym, jaki przypadek wybierzesz, decyduje czasownik i przyimek w zdaniu:

„Ich spreche mit meiner Schwester.” (po przyimku „mit” jest zawsze Dativ, stąd zaimek dzierżawczy „meiner”)
„Er ruft mich an.” (po czasowniku „anrufen”, jest zawsze Akkusativ, stąd zaimek osobowy „mich”)

Z tymi pytaniami kontrolnymi jest tak, że bardzo często zadając pytanie danego przypadku (patrz wyżej) , można już ustalić jaki przypadek trzeba zastosować. Na przykład w przypadku „anrufen” (dzwonić). Dzwonię do kogo? – to pytanie Akkusativ. Niestety, nie zawsze się to sprawdza. Trzeba generalnie nauczyć się po jakich czasownikach i przyimkach jest jaki przypadek.

Ale dopóki się nauczysz rekcji czasownika czy przyimków – warto wspomagać się pytaniami kontrolnymi. 🙂

Po co są w ogóle te przypadki?

To właśnie dzięki przypadkom wiadomo, jaką rolę w zdaniu pełni rzeczownik i w jakich „relacjach” jest z innymi słowami. Bez przypadków większość zdań byłaby niezrozumiała, albo brzmiałaby dziwnie.

Spójrz na poniższe zdania. W pierwszym zdaniu rzeczowniki wraz z ich rodzajnikami nie zostały odmienione przez przypadki, w drugim natomiast tak:

„Das Kind gibt die Mutter der Freund der Brief.” (Dziecko daje mama przyjaciel list. – brzmi dziwnie, prawda? :))
„Das Kind gibt der Mutter des Freundes den Brief.” (Dziecko daje mamie przyjaciela list. – w niemieckim zmieniają się rodzajniki , a w polskim same słowa – to właśnie jest deklinacja, po to są przypadki :))

Przypadek zatem określa jego relacje z innymi słowami w zdaniu.

Pozwól, że przedstawię ci teraz pokrótce każdy z przypadków niemieckich w skrócie. Będą ci towarzyszyły przez całą naukę niemieckiego – warto więc je poznać 🙂

Nominativ (mianownik)

Mianownik (Nominativ) odpowiada na pytanie : kto ? co?
Podmiot w zdaniu jest zatem zawsze w mianowniku.

Na przykład:

„Ich mache jetzt eine Pause.”/ Robię teraz przerwę. (kto robi przerwę?)

„Die deutsche Sprache macht mich fertig.” / Niemiecki język mnie wykańcza. (co mnie wykańcza? )

wsciekly czlowek — **Die** deutsche Sprache macht mich fertig! / Niemiecki język mnie wykańcza!

Tutaj znajdziesz pełną lekcję o Nominativ.

Genitiv (dopełniacz)

Dopełniacz niemiecki (Genitiv) odpowiada na pytanie: czyj?
Genitiv określa przynależność
Genitiv występuje po określonych czasownikach, przymiotnikach i przyimkach
Na końcu rzeczowników rodzaju męskiego i nijakiego pojawi się w Genitivie „s” lub „es”

Na przykład:

„Das ist die Brille meines Vaters.”/ To są okulary mojego taty. (czyje to okulary?)

„Das Auto meines Bruders.”

„Ziel des Lebens.”

Tutaj znajdziesz pełną lekcję o Genitiv.

Akkusativ (biernik)

Biernik niemiecki (Akkusativ) używa się po określonych czasownikach i przyimkach
Akkusativ odpowiada na pytania: kogo? co?
Wiele czasowników wymaga jakiejś bonusowej informacji – tzw. dopełnienia, które uzupełnia zdanie o bliższe informacje (tzw. dopełnienie bliższe) . To dopełnienie jest bardzo często właśnie w Akkusativ:

„Siehst du den Mann da?”/ Widzisz tego mężczyznę? („den Mann” jest tutaj dopełnieniem bliższym, w bierniku. Zapytasz: kogo? co? widzisz?)

„Siehst du die Frau da?”/ Widzisz tę kobietę? („die Frau” jest tutaj dopełnieniem bliższym, w bierniku. Zapytasz: kogo? co? widzisz)

„Ich trinke einen Kaffee.”/ Piję kawę. („einen Kaffee” jest tutaj dopełnieniem bliższym, w bierniku. Zapytasz: kogo? co pijesz?)

Tutaj znajdziesz pełną lekcję o Akkusativ.

Dativ (celownik)

Celownik niemiecki (Dativ) używa się po określonych czasownikach, przymiotnikach i przyimkach
Dativ odpowiada na pytania: komu? czemu?
Jeżeli rzeczownik w liczbie mnogiej nie kończy się na „s” lub „n” dostaje w Dativie bonusowe „n”. Na przykład: die Fahrräder – den Fahrrädern, die Bilder – den Bildern, die Tische – den Tischen.
Dativ używa się do dopełnienia dalszego w zdaniu:

„Kannst du mir helfen?”/ Czy możesz mi pomóc? („mir” jest tutaj dopełnieniem dalszym, w celowniku)

„Ich trinke mit einer Freundin einen Kaffee.”/ Piję kawę. („einer Freundin” jest tutaj dopełnieniem dalszym, w celowniku)

Tutaj znajdziesz pełną lekcję o Dativ.

Przypadki niemiecki – najważniejsze informacje w skrócie

W języku niemieckim są cztery przypadki: Nominativ (mianownik), Genitiv (dopełniacz), Dativ (celownik), Akkusativ (biernik)
Rzeczowniki, zaimki, przymiotniki i rodzajniki odmieniają się przez przypadki (deklinacja)
Podczas odmiany zmienia się przede wszystkim rodzajnik, a nie sam rzeczownik (der Hund, dem Hund, den Hund)
Niektóre rzeczowniki jednak również się zmieniają, jak zmienia się przypadek. Są to niektóre rzeczowniki r. męskiego i nijakiego w Genitiv (des Hundes) i w Dativie w liczbie mnogiej (den Kindern)
Wybór przypadku jest zależny od albo pytania kontrolnego albo czasownika/przymiotnika/przyimka

Problem z gramatyką niemiecką?

Z moim innowacyjnym Kursem Mistrza Gramatyki zrozumiesz gramatykę tak szybko i prosto, jak nigdy dotąd.

Przypadki niemiecki – powiązane tematy

Te tematy są powiązane tematycznie z przypadkami niemieckimi:

Przyimki, które łączą się albo z Akkusativ albo z Dativ (Wechselpräpositionen)
Czasowniki, które wymagają użycie określonego przypadku (Verbergänzungen)
N-Deklination
Odmiana przymiotników przez przypadki
Rekcja czasownika

Czas na ćwiczenia!

Tutaj możesz rozwiązać kilka interaktywnych ćwiczeń na przypadki niemieckie.

Wasze najczęstsze pytania o przypadki w języku niemieckim

Jaki przypadek stosuje się po którym przyimku w niemieckim?

Dativ (celownik) występuje po przyimkach: aus, bei, mit, nach, seit, von, zu. Akkusativ (biernik) występuje po przyimkach: ohne, für, durch, entlang, gegen. Genitiv (dopełniacz) występuje po przyimkach: während, trotz, wegen, aufgrund.

Kiedy stosować jaki przypadek w niemieckim?

Użycie jednego z czterech przypadków w języku niemieckim jest uzależnione od przyimka, czasownika lub pytania kontrolnego danego przypadka. Przyimek ma przy tym zawsze decydujący głos.

Jakie pytania mają niemieckie przypadki?

Nominativ (mianownik) odpowiada na pytanie “kto?co?”, Genitiv (dopełniacz) odpowiada na pytanie “czyj?”, Dativ (celownik) odpowiada na pytanie “komu?czemu?, Akkusativ (biernik) odpowiada na pytanie “kogo?co?” .

Jak zrozumieć przypadki w niemieckim?

Należy zacząć od zrozumienia, po co właściwie są przypadki i jak wpływają na poszczególne części mowy w zdaniu. Naukę przypadków należy zacząć od zapamiętania ich pytań kontrolnych oraz przyimków, po jakich występują. Następnie, należy jak najwięcej osłuchiwać się z językiem i “wyłapywać” przypadki “w akcji” - a następnie analizować, zapisywać, starać się używać w praktyce oraz...zachować zimny spokój 🙂