„Brat”, „brata”, „bratu” – odmianę przez przypadki pewnie już kojarzysz. W tej lekcji poznasz mianownik niemiecki (Nominativ) i dowiesz się, jaką bardzo ważną funkcję on spełnia. Nauczysz się też odmiany niemieckiego mianownika.
Na końcu lekcji przygotowałam dla Ciebie ćwiczenia na mianownik niemiecki.
Co to jest Nominativ (mianownik niemiecki)? – Proste wyjaśnienie

Mianownik to pierwszy z czterech niemieckich przypadków. Gdy zmienia się przypadek, to zmienia się też w jakiś sposób dane słowo, np. w celowniku „przyjaciółka” zmienia się na „przyjaciółce” (komu? czemu?).
W języku niemieckim może (ale rzadko!) zmienić się dany rzeczownik, ale przede wszystkim jego rodzajnik ulega zmianie, np. „die Freundin” na „mit der Freundin” (z przyjaciółką).
Jak widzisz, bez użycia odpowiedniego przypadku nie można zbudować poprawnego zdania.
Ale wróćmy do naszego bohatera dzisiejszej lekcji, przypadku Nominativ. Jest to taka podstawowa forma wyrazu – taka, jaką widzisz zawsze w słowniku, np. „der Hund” („pies”, a nie np. „psowi”) czy „der Schüler” („uczeń”, a nie np. „z uczniem”) itd.
Nominativ odpowiada tak samo jak w języku polskim na pytania kto? co? Z reguły opisuje on w zdaniu podmiot, czyli rzecz lub osobę, która coś robi. Spójrz:
- „Mein Bruder schläft.” / Mój brat śpi.“ (kto? mój brat)
- „Unser Nachbar liegt in der Sonne.“ / „Nasz sąsiad opala się.“ (kto? nasz sąsiad)
- „Dieses Buch ist interessant.“ / „Ta książka jest interesująca.“ (co? książka)
Zobacz teraz, jak wyglądają różne części mowy płci męskiej, żeńskiej i nijakiej w mianowniku.
Odmiana rodzajników, rzeczowników i przymiotników w Nominativ
Rzeczowniki, ich rodzajniki i przymiotniki wyglądają w mianowniku różnie – zależnie od tego, czy dany rzeczownik jest w liczbie pojedynczej czy mnogiej i w jakim rodzaju – męskim, żeńskim czy nijakim:
Rodzajniki, rzeczownik i przymiotnik w mianowniku (Nominativ)
rodzajnik określony rodzajnik nieokreślony, kein, zaimek dzierżawczy (mein,dein etc.) bez rodzajnika
męski der nette Kollege ein netter Kollege netter Kollege
żeński die nette Frau eine nette Frau nette Frau
nijaki das nette Kind ein nettes Kind nettes Kind
liczba mnoga die netten Kinder deine netten Kinder nette Kinder
Myślisz, że zapamiętanie tej tabelki jest niemożliwe? Zobacz, jak możesz sobie to ułatwić:
- wszystkie przymiotniki po rodzajniku określonym w liczbie pojedynczej mają tą samą końcówkę „-e”, a po nieokreślonym przejmują końcówkę rodzajnika określonego (der – netter, die – nette, das – nettes)
- jeśli przymiotnik występuje bez rodzajnika, to ma w liczbie pojedynczej identyczne końcówki jak po rodzajniku nieokreślonym
- przymiotniki po rodzajniku określonym, po „kein” i po zaimkach dzierżawczych mają w liczbie mnogiej tą samą końcówkę „-en”
- przeczenie „kein” i zamki dzierżawcze (mein, dein, …) odmieniają się tak samo jak rodzajniki nieokreślone
Odmiana zaimków osobowych i dzierżawczych w Nominativ
A teraz omówmy zaimki osobowe (ja, ty, on itd.) i zaimki dzierżawcze (mój, twój, jego itd.) w mianowniku:
Zaimki osobowe i dzierżawcze w mianowniku (Nominativ)
Zaimki osobowe Zaimki dzierżawcze
męski + nijaki żeński + liczba mnoga
ich mein meine
du dein deine
er sein seine
sie ihr ihre
es sein seine
wir unser unsere
ihr euer eure
sie ihr ihre
A jak to wygląda w całym zdaniu? Mam tu dla Ciebie kilka przykładów na zaimki osobowe i dzierżawcze w Nominativie:
- „Ich bin müde.” / „Jestem zmęczony.”
- „Er ist Polizist.” / „On jest policjantem.”
- „Mein Hund ist klein.” / „Mój pies jest mały.“
- „Meine Ärztin ist im Urlaub.” / „Moja lekarka jest na urlopie.”
- „Unsere Nachbarin hilft uns.” / „Nasza sąsiadka pomaga nam.“
Ok, ale skąd wiadomo, kiedy używać mianownika? Zobacz.
Kiedy stosuje się Nominativ?
# 1 Nominativ a podmiot w zdaniu
Najważniejsze zadanie mianownika jest takie, że podmiot w zdaniu (rzecz, wykonawca czynności) zawsze stoi właśnie w tym przypadku:
- „Der Tisch ist kaputt.” / „Stół jest zepsuty.“
- „Das Kind trinkt Milch.“ / „Dziecko pije mleko.“
- „Unser Sohn schreibt einen Brief.“ / „Nasz syn pisze list.“
# 2 Nominativ po czasownikach „sein“, „werden“, „bleiben“
Rzeczownik po „sein“ (być), „werden“ (stawać się) i „bleiben“ (zostać) stoi zawsze w mianowniku. W tej sytuacji rzeczownik ten nie jest podmiotem, np.:
- „Er ist mein bester Freund.” / „To jest mój najlepszy przyjaciel.” („er” to podmiot)
- „Ich werde eine Ärztin.” / „Zostanę lekarką.” („ich” to podmiot)
- „Du bleibst immer meine beste Freundin.“ / „Zawsze zostaniesz moją najlepszą przyjaciółką.” („du” to podmiot)
A jak to jest z pozostałymi przypadkami? Zobacz tutaj: dopełniacz niemiecki (Genitiv), celownik niemiecki (Dativ), biernik niemiecki (Akkusativ).
Podsumowanie
- Nominativ odpowiada na pytania kto? co? i jest podstawową formą wyrazu.
- Podmiot w zdaniu stoi zawsze w Nominativie.
- Rzeczowniki po czasownikach „sein”, „werden” i „bleiben” też zawsze stoją w Nominativie.
Nominativ – ćwiczenia
Ćwiczenie czyni mistrza! Przygotowałam dla Ciebie darmowe ćwiczenia online na Nominativ – z rozwiązaniami i bez rejestracji. Kliknij tutaj i poćwicz „temat“ online: ćwiczenia na mianownik niemiecki.
Najczęściej zadawane pytania – znasz odpowiedzi?
Co to jest Nominativ?
Nominativ to po polsku mianownik, czyli pierwszy z czterech przypadków w niemieckim. Odpowiada on na pytanie kto? co? Nominativ to podstawowa forma wyrazu, taka jaką widzimy w słowniku. Spełnia on szczególną funkcję, ponieważ ważny element zdania, czyli podmiot zawsze musi być odmieniony właśnie w tym przypadku, np. Das Kind schläft.
Jak odmieniają się niemieckie rzeczowniki w Nominativie?
W niemieckim odmienia się głównie rodzajnik przed rzeczownikiem, czasami też sam rzeczownik otrzymuje inną końcówkę. Jednak w mianowniku rzeczowniki i ich rodzajniki wyglądają dokładnie tak, jak widzimy je w słowniku: r. męski – der Kollege, r. żeński – die Frau, r. nijaki – das Kind, liczba mnoga – die Kinder.
Kiedy trzeba użyć w zdaniu przypadku Nominativ?
Po pierwsze podmiot w zdaniu zawsze musi być odmieniony w Nominativie. Po drugie rzeczowniki po czasownikach: sein, werden, bleiben też zawsze muszą stać w Nominativie.