W tej lekcji nauczysz się odmiany w dopełniaczu niemieckim (Genitiv) oraz jego użycia. Na końcu czekają na ciebie interaktywne ćwiczenia. Chcesz poznać więcej tematów z gramatyki niemieckiej? Ta lekcja jest częścią kursu: Gramatyka B1/B2 .
Co to jest Genitiv?

Genitiv to jeden z czterech przypadków niemieckich. Genitiv jest po to w zdaniu, żeby nie mówić „Kali jeść, Kali pić”. Zobacz, po polsku nie powiesz „Piłka dziecko”, tylko powiesz „Piłka dziecka”. „Dziecko” zamieniło się na „dziecka”, bo zmienił się przypadek. Podobnie jest w niemieckim :
„Piłka dziecko” = „Der Ball das Kind.”(ani w wersji polskiej, ani niemieckiej nie został uwzględniony przypadek)- „Piłka dziecka” = „Der Ball des Kindes” (czyja? piłka – „dziecka”. „Dziecko” zamieniło się na „dziecka”, a „das Kind” na „des Kindes”. „Des Kindes” to „das Kind” w Genitiv)
Jeśli zatem rodzajnik, przymiotnik, rzeczownik lub zaimek “jest w Genitivie”, to oznacza, że zmienia się jego forma/ dostaje określoną końcówkę.
W języku polskim podczas odmiany przez przypadki zmienia się sam rzeczownik (pies, psie, psu, psa). W języku niemieckim zmienia się przede wszystkim rodzajnik, a sam rzeczownik przeważnie zostaje bez zmian (der Hund, des Hundes, dem Hund, den Hund). ALE..
Genitiv pytania – na jakie odpowiada ?
Genitiv odpowiada na pytanie „czyj?”:
- „Das ist der Ball des Kindes” (czyja? piłka – „des Kindes”)
Genitiv tabelka – rodzajniki, przymiotniki i rzeczowniki w dopełniaczu niemieckim (odmiana)
Tak odmienia się w Genitivie to, co odmieniać się może, co podlega odmianie:
rodzajnik określony | rodzajnik nieokreślony, kein, zaimek dzierżawczy (mein,dein etc.) | bez rodzajnika | |
---|---|---|---|
męski | des netten Mannes | eines netten Mannes | netten Mannes |
żeński | der netten Mutter | einer netten Mutter | netter Mutter |
nijaki | des netten Kindes | eines netten Kindes | netten Kindes |
liczba mnoga | der netten Eltern | deiner netten Eltern | netter Eltern |
Na przykład:
- „Er verletzte sich während des Spiels.”
- „Der Hund des Nachbarn.”
- „Das Ende des Sommers.”
- „Das Zimmer des Kindes.”
- „Erstes Buch eines Autors.”
- „Das Auto meines Bruders.”
Na co należy uważać w Genitivie?
Może już to zauważyłeś w tabelce powyżej, że w Genitivie zachodzą małe zmiany w samym rzeczowniku. A mianowicie, rzeczowniki rodzaju męskiego i nijakiego dostaje na końcu bonusowe „s”:
- das Kind – des Kindes
Jeżeli rzeczownik kończy się na s, ß, x, z to dodajemy końcówkę „es”:
- der Platz – des Platzes
Genitiv tabelka – zaimki osobowe i dzierżawcze w dopełniaczu niemieckim (odmiana)
To teraz czas na zaimki osobowe oraz dzierżawcze. One również odmieniają się w Genitivie:
Zaimki osobowe: Nominativ | Zaimki osobowe: Genitiv | Zaimek dzierżawczy: Genitiv | |
---|---|---|---|
męski + nijaki | żeński + liczba mnoga | ||
ich | meiner | meines | meiner |
du | deiner | deines | deiner |
er | seiner | seines | seiner |
sie | ihrer | ihres | ihrer |
es | seiner | seines | seiner |
wir | unser | unseres | unserer |
ihr | euer | eures | eurer |
sie | ihrer | ihres | ihrer |
Kiedy stosuje się Genitiv niemiecki?
Dobra wiadomość zaraz na początku – Genitiv stosuje się w języku niemieckim rzadko! 🙂
Można go elegancko zastąpić, o czym opowiem ci w dalszej części lekcji.
No dobrze… ale kiedy używa się Genitiv? Genitiv pokazuje przynależność i jest wtedy używany w konstrukcji rzeczownik-rzeczownik. Genitiv stosuje się również po określonych czasownikach, przyimkach i przymiotnikach.
Genitiv w konstrukcji rzeczownik-rzeczownik
Genitiv „łączy” czasem dwa rzeczowniki i pokazuje wtedy przynależność. W Genitivie jest ten rzeczownik, który jest właścicielem. Zobacz na poniższy przykład:
- Der Ball des Kindes. („des Kindes” – dziecko jest właścicielem piłki, a więc jest w Genitivie)
A co jeśli chcemy użyć imienia dziecka? 🙂 Przed imionami jak może wiesz, nie stosuje się rodzajników. Jak wyczarować wtedy Genitiv? O tak:
- „Fabians Ball.”
Imię/ nazwę własną dajesz przed przynależność i dodajesz do właściciela końcówkę „s”.
Jeżeli imię/ nazwa własna kończy się na „s”, „ß”, „x” lub„z”, dodaje się nich dodatkowe „s” i apostrof:
- Hans’ Ball.
Po określonych czasownikach
Bardzo niewielka grupa czasowników łączy się z Genitivem. I nawet z tymi czasownikami, po których jest Genitiv – częściej używa się jednak Dativu lub Akkusativu w połączeniu z przyimkiem. Na przykład:
- „Ich erinnere mich des Namens” vs. „Ich erinnere mich an den Namen.” (Po czasowniku „erinnern” należy zastosować Genitiv. Mówi się jednak częściej, tak jak w drugim zdaniu, gdzie został użyty czasownik + przyimek + Akkusativ. )
I tak samo jest w poniższym przykładzie:
- „Er schämt sich seinen Eltern” vs. „Er schämt sich für seine Eltern”
A jakie jeszcze czasowniki łączą się z Genitivem? Oto one: gedenken, bedürfen, anklagen, besichtigen, überführen, beschuldigen, verdächtigen, anklagen.
Więcej informacji o czasownikach z Genitivem znajdziesz tutaj.
Po określonych przyimkach
Po pewnych przyimkach zawsze stosuje się Genitiv. Po tych przyimkach jest zawsze Genitiv (przyimki z Genitivem): während, wegen, trotz, innerhalb, außerhalb, oberhalb, unterhalb, aufgrund, anstelle, (an)statt
- „Wegen der Krankheit kann ich nicht arbeiten.”
- „Während des Sommers esse ich viel Eis.”
Po określonych przymiotnikach
Po tych przymiotnikach jest zawsze Genitiv: überdrüssig, verdächtig, würdig, bedürftig, bewusst, fähig, gewiss, sicher.
- „Ich bin mir meines Fehlers bewusst.”
- „Du kannst dir meiner Unterstützung sicher sein.”
Jakie jeszcze przypadki są w języku niemieckim?
W języku niemieckim są tylko 4 przypadki:
Genitiv niemiecki – podsumowanie
- Genitiv to jeden z czterech przypadków w języku niemieckim
- Dopełniacz niemiecki (Genitiv) określa przynależność i odpowiada na pytanie „czyj?”
- Genitiv występuje po określonych przymiotnikach, przyimkach, czasownikach.
- Genitiv stosuje się stosunkowo rzadko i można go zastąpić poprzez konstrukcję z przyimkiem i Akkusativem/ Dativem.
Genitiv – ćwiczenia
Chcesz poćwiczyć Genitiv w praktyce? Tutaj znajdziesz interaktywne ćwiczenia na Genitiv.
Wasze najczęściej zadawane pytania o Genitiv
Co to jest Genitiv w niemieckim?
Genitiv to po polsku dopełniacz. Jest to jeden z czterech przypadków w niemieckim, który odpowiada na pytania „czyj?” (kogo? czego?). Pamiętaj, że w niemieckim przy odmianie rzeczownika konieczna jest odmiana jego rodzajnika i ewentualnie dodanie końcówki do samego rzeczownika.
Jak odmieniają się rzeczowniki w Genitivie?
Odmiana rzeczownika z rodzajnikiem określonym w dopełniaczu wygląda tak: des netten Mannes (r. męski), der netten Mutter (r. żenski), des netten Kindes (r. nijaki), der netten Eltern (l. mn.). Zmienia się tu rodzajnik, a sam rzeczownik dostaje końcówkę –es (tylko w rodzaju męskim i nijakim). Jeśli rzeczownik ma rodzajnik nieokreślony, to dodaj przy jego odmianie w Genitivie takie same końcówki jak przy rodzajniku określonym: eines netten Mannes, einer netten Mutter, eines netten Kindes, deiner netten Eltern (l. mn.).
Kiedy użyć przypadku Genitiv?
Użyj Genitiv tam, gdzie masz w zdaniu dwa rzeczowniki i jeden z nich określa właściciela drugiego, np. Das ist der Hund des Freundes. („Freund” jest tu właścicielem); po czasownikach jak: sich erinnern, gedenken, bedürfen, anklagen, überführen, beschuldigen, verdächtigen, anklagen, überführen, beschuldigen, np. „Ich erinnere mich des Namens.“ (ALE: I tak powszechnie stosuje się w tym przykładzie przyimek z Akkusativem: „Ich erinnere mich an den Namen.“; po przyimkach: während, wegen, trotz, innerhalb, außerhalb, oberhalb, unterhalb, aufgrund, anstelle, (an)statt, np. Ich kann wegen der Krankheit nicht in den Urlaub fahren; po przymiotnikach: überdrüssig, verdächtig, würdig, bedürftig, bewusst, fähig, gewiss, sicher, np. Bist du dir der Folgen bewusst?
Cześć, można by to uznać za czepialstwo ale mój niemiecki nie jest najlepszy i chciałabym mieć pewność.
W tabelce „Genitiv tabelka – zaimki osobowe i dzierżawcze w dopełniaczu niemieckim (odmiana)” w pierwszj kolumnie jest napisane „Zaimki osobowe: Nominativ Zaimki osobowe: Dativ Zaimek dzierżawczy: Dativ”
chodzi mi natomiast o to czy przy frazie „Zaimek dzierżawczy: Dativ” zamiast DATIV nie powinien być GENITIV?
Nie wiem czy to błąd, czy tak ma być więc upewniam się.
Cześć Marta , oczywiście, że chodzi o Genitiv, dziękuję za spostrzegawczość 🙂 Pozdrawiam , Ania
Cześć,
W przykładzie jest napisane „Der Hund des Nchbarn” a nie powinno być „Der Hund des Nchbarns” ? Do rzeczownika rodzaju męskiego mamy dodać s lub es i nie wiem dlaczego w tym przykładzie to nie jest zastosowane. Z góry dziękuje za wyjaśnienie.
HEj Monika, to jest tzw N-Deklination 🙂 https://nauka-niemieckiego.net/gramatyka/srednio-zaawansowanych/n-deklination/