W tej lekcji nauczysz się odmiany w celowniku niemieckim (Dativ) oraz kiedy się go używa. Na końcu lekcji znajdziesz interaktywne ćwiczenia. Chcesz poznać więcej tematów z gramatyki niemieckiej? Ta lekcja jest częścią kursu: Gramatyka B1/B2 .
A jeśli chcesz błyskawicznie zrozumieć najważniejsze zasady gramatyki i zacząć mówić po niemiecku to zajrzyj do mojego power e-booka, który pomógł już ponad 1000 osobom poczuć się pewnie w języku niemieckim. 🇩🇪 🔥 Dowiedz się więcej tutaj.
Co to jest Dativ (celownik niemiecki)?
Dativ to jeden z czterech przypadków niemieckich. Dativ jest po to w zdaniu, żeby nie mówić „Kali jeść, Kali pić”. Zobacz, po polsku nie powiesz „Daję ty kwiaty”, tylko powiesz „Daję tobie kwiaty”. „Ty” zamieniło się na „tobie”, bo zmienił się przypadek. Podobnie jest w niemieckim :
„Daję ty kwiaty” = „Ich gebe du die Blumen.”(ani w wersji polskiej, ani niemieckiej nie został uwzględniony przypadek)- „Daję tobie kwiaty” = „Ich gebe dir die Blumen.” (komu? czemu daję – „tobie” – „ty” zamienił się na „tobie”, „du” na „dir” – słowo „jest w dopełniaczu, czyli Dativ)
Jeśli rodzajnik, przymiotnik, rzeczownik lub zaimek “jest w Dativie”, to oznacza, że zmienia się jego forma/ dostaje określoną końcówkę:
Na jakie pytanie odpowiada celownik niemiecki?
Celownik niemiecki, czyli Dativ odpowiada na pytanie: komu? czemu?
- „Ich gebe dem Kind einen Ball.” (komu? czemu? daję piłkę – „dem Kind”)
Odmiana – Rodzajniki, przymiotniki i rzeczowniki w celowniku niemieckim
W poniższej tabelce widzisz jak wygląda rodzajnik określony, rodzajnik nieokreślony, rzeczownik oraz przymiotnik w Dativie dla liczby pojedynczej i mnogiej, dla rodzaju męskiego, żeńskiego oraz nijakiego:
| rodzajnik określony | rodzajnik nieokreślony, kein, zaimek dzierżawczy (mein,dein etc.) | bez rodzajnika | |
|---|---|---|---|
| męski | dem netten Mann | einem netten Mann | nettem Mann |
| żeński | der netten Mutter | einer netten Mutter | netter Mutter |
| nijaki | dem netten Kind | einem netten Kind | nettem Kind |
| liczba mnoga | den netten Eltern | deinen netten Eltern | netten Eltern |
Ta tabelka (jak wiele innych) wygląda tylko na pierwszy rzut oka tak strasznie. Zobacz:
- rodzajniki nieokreślone i określone dostają w Dativie takie same końcówki
- przymiotniki po rodzajnikach określonych, jak i nieokreślonych, otrzymują jedną końcówkę: „-en”
- jeśli przymiotnik występuje bez rodzajnika, przejmuje 1:1 końcówki rodzajnika określonego
- przeczenie „kein” oraz zaimki dzierżawcze (mein, dein etc.) odmieniają się tak samo, jak rodzajniki nieokreślone
Dobrze jest widzieć takie „ułatwienia” – dzięki temu nagle okazuje się, że wcale nie trzeba zapamiętać aż tak dużo! 🙂
„Z tym e-bookiem nie da się nie zrozumieć gramatyki!” -to jeden z setek Waszych komentarzy.♥ Ty też możesz w końcu ogarnąć gramatykę – szybciej i przyjemniej, niż Ci się wydaje. ➭ Kliknij tutaj i rozhulaj Twój niemiecki!
A co z samym rzeczownikiem w Dativie?
W języku niemieckim to właśnie głównie słówko przed rzeczownikiem (rodzajnik, przymiotnik, zaimek) pokazuje, w jakim przypadku jest rzeczownik. Rzeczownik pozostaje przeważnie bez zmian. Należy tylko pamiętać, że:
Dativ – zaimki osobowe i dzierżawcze w celowniku niemieckim
To teraz czas na zaimki osobowe oraz dzierżawcze w celowniku. One również odmieniają się w Dativie:
| Zaimki osobowe: Nominativ | Zaimki osobowe: Dativ | Zaimek dzierżawczy: Dativ | ||
|---|---|---|---|---|
| męski + nijaki | żeński | liczba mnoga | ||
| ich | mir | meinem | meiner | meinen |
| du | dir | deinem | deiner | deinen |
| er | ihm | seinem | seiner | seinen |
| sie | ihr | ihrem | ihrer | ihren |
| es | ihm | seinem | seiner | seinen |
| wir | uns | unserem | unserer | unseren |
| ihr | euch | eurem | eurer | euren |
| sie | ihnen | ihrem | ihrer | ihren |
A teraz kilka przykładów na zaimki osobowe i dzierżawcze w Dativ:
- „Kannst du mir bitte helfen?”
- „Ich habe dir alles gegeben!”
- „Ich bin mit ihm morgen verabredet.”
- „Warum schreibst du mit meinem Stift?”
- „Ich telefoniere mit deiner Mutter.”
Kiedy stosuje się Dativ?
Dativ używa się po określonych czasownikach, przyimkach oraz dla dopełnienia dalszego w zdaniu.
Dopełnienie dalsze w Dativie
W zdaniach z WIECEJ jak z jednym dopełnieniem, dopełnienie dalsze jest zawsze w Dativie – chyba, że przyimek wymusza zastosowanie Akkusativu lub Genitivu. Przeanalizujmy poniższy przykład:
- „Ich gebe dem Kind den Ball.”
„Ich” to podmiot = Nominativ
„dem Kind” to dopełnienie dalsze = Dativ
„den Ball” to dopełnienie bliższe = Akkusativ
Dativ po czasownikach
Niektóre czasowniki wymuszają zastosowanie Dativu. Tych czasowników trzeba po prostu nauczyć się na pamięć. Na przykład po tych czasownikach zastosujesz Dativ: antworten, danken, folgen, gefallen, gehören, gehorchen, glauben, gratulieren, helfen, leidtun, vertrauen, verzeihen, wehtun, widersprechen, zuhören, zustimmen.
Na przykład:
- „Keinem wird das gefallen.”
- „Antworte mir!”
- „Seine Frau glaubt ihm nicht.”
Dativ po przyimkach
Po tych przyimkach zawsze zastosujesz Dativ: aus, bei, gegenüber, mit, nach, seit, von, zu, außer, dank, bis zu, … zufolge
- „Ich spreche von meiner Mutter.„
- „Ich bin bei einer Freundin.”
- „Ich spaziere mit dem Hund.”
- „Ich gehe zu einem Arzt.”
Jakie jeszcze przypadki są w języku niemieckim?
W języku niemieckim są tylko cztery przypadki:
Dativ (celownik niemiecki) – najważniejsze informacje w skrócie
- Celownik niemiecki (Dativ) to jeden z czterech przypadków w języku niemieckim
- Dativ używa się po określonych czasownikach, przyimkach oraz do dopełnienia dalszego w zdaniu z kilkoma dopełnieniami
- Dativ odpowiada na pytanie: komu? czemu?
Celownik niemiecki ćwiczenia
Gotowy na sprawdzenie teorii w praktyce? Tutaj znajdziesz kilka interaktywnych ćwiczeń na Dativ!
Wasze najczęściej zadawane pytania o Dativ
Co to jest Dativ w niemieckim?
Dativ to po polsku celownik. Jest to jeden z czterech przypadków w niemieckim i odpowiada on na pytania „komu? czemu?”. Również wszędzie, gdzie zadasz sobie pytanie „z kim? z czym?”, tam musisz użyć formy w Dativie. W niemieckim to głównie rodzajnik odmienia się przez przypadki, a nie rzeczownik jak w języku polskim.
Jak odmieniają się rzeczowniki w Dativie?
Odmiana rzeczownika z rodzajnikiem określonym w celowniku wygląda tak: dem netten Mann (r. męski), der netten Mutter (r. żenski), dem netten Kind (r. nijaki), den netten Eltern (l. mn.). Musisz tu więc pamiętać o odmianie rodzajnika i dodaniu końcówki do przymiotnika (jeśli go masz). Sam rzeczownik brzmi z reguły tak samo jak w podstawowej formie (w mianowniku). Takie same końcówki wyżej dodasz, jeśli masz rodzajnik nieokreślony: einem netten Mann, einer netten Mutter, einem netten Kind, deinen netten Eltern.
Kiedy użyć przypadku Dativ?
Użyj Dativu tam, gdzie masz kilka dopełnień w zdaniu i mówisz o osobie (komu? czemu?), np. Ich gebe meinem Mann das Geld; po niektórych czasownikach, jak: antworten, danken, glauben, helfen, gratulieren, np. Ich glaube meinem Freund nicht; po przyimkach: aus, bei, gegenüber, mit, nach, seit, von, zu, außer, dank, bis zu, … zufolge, np. Ich gehe zu einem Zahnarzt.
Loading...
Głowiłem się dlaczego w takim przykładzie…
Gehört der braune Mantel deinem Freund?
…jest celownik, a nie dopełniacz, a dzięki Pani artykułowi wiem, że tak po prostu jest. Nie lubię takich „aksjomatów”, które trzeba wyryć, a nie można ich zrozumieć, skojarzyć, mózg tego nie lubi. 🙂
Pozdrawiam.
Cześć , no fakt , niektórych rzeczy trzeba nauczyć się na pamięć, ale uważam, że około 80 % da się właśnie na logikę nauczyć. Trzeba zapamiętać pewne zasady, to jest jasne. Te zasady jednak, na użytek własny można sobie uprościć. Ja na przykład doszłam do wniosku, że wcale nie muszę uczyć się 1. listy czasowników z Dativem 2. listy czasowników z Akkusativem . O wiele prościej będzie zadać mi sobie w głowie pytanie „kogo? co?” dla Akkusativu – „Ich treffe KOGO? CO? meine Freundin” i pytanie „komu?czemu?” i bonusowo i nie do końca książkowo, ale sprawdzające się ZAWSZE pytanie „z kim? z czym?” – „Der braune Mantel gehoert KOMU? CZEMU? deinem Freund”. To co muszę zapamiętać, to są wyjątki – bo nie zawsze polski przypadek odpowiada niemieckiemu. Jednak tych wyjątków, jest bardzo mało – zatem znacznie mniej wkuwania na pamięć. Taki wyjątek to na przykład „Du stoerst mich” – zadało by się chętnie pytanie „komu? czemu?”, a tu klops – po „stoeren” jest Akkusativ. 🙂 pozdrawiam, Ania
Czegos nie rozumiem czasownik gehóren wymaga dopełnienia w dativ to dlaczego w zdaniu Gehort der braune
Mantel deinem Freund , to dlaczego w tym zdaniu der braune Mantel jest w nominativie , to deinem Freund jest w dativie bo takiego dopełnienia w rekcji bezprzyimkowej wymaga ten czasownik
W przykładzie Der braune Mantel gehort każdy po polsku zadałby pytanie kogo czego i byłoby dopełnienie w dopełniaczu, kto zadałby komu czemu, przykład z treffen i zadanie kogo co pokrywa sie z dopełnieniem z jezyka polskego ,że bedzie biernik.
Także zdawanie takich pytań chyba mija sie z celem bo jak widac treffen pokrywa sie z dopełnieniem w jezyku i polskim i niemieckim ,a gehoren nie
Mam taka ksiązke gdzie podania jest rekcja bezprzyimkowa ale czasowniki tam sa pomieszane ,powinny byc tylko te które maja inne dopełnienie w rekcji bezprzyimkowej niż ich odpowiedniki w języku polskim, nie iwem dlaczego tak jest bład autora chyba
Cześć, to fakt, że nie zawsze się pokrywa, ale pokrywa się z mojego doświadczenia w 80 %. Takich przypadków jak „gehoeren” trzeba się nauczyć na pamięć. Biorąc pod uwagę książkę, do której się odnosisz, sprawdź proszę czy moja wskazówka się sprawdziła i daj znać 🙂 Ja nigdy nie uczyłam się takich list, nauczyłam się wszystkiego w praktyce, zadając sobie właśnie te pytania przypadków i w więszości się zgadzało. Na przykład zawsze robiłam błąd w „Es tut mir weh”, bo boli „kogo? co?” więc nasz biernik, a nie – bo w języku niemieckim jest Dativ. Ale takich rodzynków lepiej się nauczyć niż opasłych list z jak mówisz „rekcją bezprzyimkową” (strasznie to brzmi 😉 ) Pozdrawiam, Ania
No tak w moim podreczniku jest to napisane jest rekcja przyimkowa i bezprzyimkowa
Na szczescie takich czasowników których przypadek bedzie inny niż by to wynikało z jezyka polskiego nie jest tak duzo ,wiekszosc pokrywa sie z niemieckim
Po prostu osoba uczaca sie języka zadawałaby pytanie po polsku do danego czasownika tak jak to piszesz w ostatnim przykładzie ,że ,,boli kogo co ;;a ,,nie komu czemu ,, uważam ,że to jest pułapka bo jak tego nie sprawdzisz to bedziesz dawał dopełnienie jak po polsku do wethun , innym przykładem jest lassen który 2 dwóch przypadkach znaczeń ma inne dopełnienie niż wynikałoby to z polskiego
Uczę sie niemieckiego sam w domu i korzystam z tej strony bo jest wytłumaczone w przystepny sposób , niestety moja znajomosc jest bierna bo od poczatku nie starałem sie mówic i teraz musze położyc nacisk na mówienie , na razie sam do siebie zwroty i całe zdania.
Pózniej może spróbuje methody chunks i nauki całych zdań na pamiec , coraz bardziej tli sie we mnie mysl ,że niemiecki nie opanuje , chyba juz stworzyłem sobie psychiczna bariere ,bo na poczatku chłonąłem jak gąbka
Na samym początku mamy
„Daję tobie kwiaty” = „Ich gebe dir die Blumen.” (komu? czemu daję – „tobie” – „ty” zamienił się na „tobie”, „du” na „dir” – słowo „jest w DOPEŁNIACZU, czyli Dativ)
podejrzane slowo wykaspslowane – chodziło o …celownik , mam rację ?
tak to dativ , tam jest bład w opisie , du to zaimek osobowy w dativie odmienia sie dir co oznacza-,, ci ,tobie”- on moze sie zmieniac w tym sensie ,że jak powiesz mit dir to bedzie ,,z tobą ”
Czasownik geben wymaga dopełnienia w dativie i akkusativie , tam dalej masz to opisane jako dopełnienie dalsze i bliższe
Jak to jest do końca jest dopełnienie bliższe i dalsze , z powyższego tekstu wynika ,że to dotyczace osoby bedzie w dativie biore to za pewnik, dopełnieniami może być zaimek lub rzeczownik
Rozpatrzmy taka sytuacje że dwa dopełnienia to rzeczowniki -jak w zdaniu
Ich gebe dem Kind den Ball
Na stronie DW do nauki niemieckiego znalazłem taka zasade ,że dopełnienie w dativie wystepuje przed dopełnieniem w Akussativie ,chyba ,że to drugie jest zaimkiem
Z tej reguły wynika ,że zaimek bedacy dopełnieniem ma pierwszeństwo przed dopełnieniem w rzeczowniku
Zetknąłem sie z takim zdaniem ,chyba ,że ono było błedne lub ja coś pokreciłem mianowicie
Ich nehme den Koffer dir – Wezmę walizkę ci ,tobie – to zdanie zaprzecza regule z DW która przytaczam
Dopełnienie w zaimku bedace w dativie bo dotyczy osoby jest po dopełnieniu w akkusativie które jest rzeczownikiem to jak to wlasciwie jest ?
Cześć , reguła jest taka że dopełnienie w Dativ jest przed tym w Akkusativ (Ich schenke ihm mein Fahrrad), chyba że dopełnienie w Akkusativ jest zaimkiem, np. Ich schenke es dir . ES to jest dopełnienie w Akkusativ jako zaimek (kogo? co? daję TO) , komu? czemu? daję TOBIE.
Jezeli dwa dopełnienia sa zaimkami osobowymi wówczas to w akkusativie jest pierwsze przed dativem zwykle, chyba ,że chcemy zakcentowac konkretny zaimek wtedy używamy go jako pierwszy np
Ich zeige dem Freund das Bild -Pokazuje komu czemu koledze kogo co obraz
Ich zeige es ihm – Pokazuje kogo co to,je zaimek , komu czemu mu,jemu zaimek
To tak ,żeby uzupełnić
a to jasne 🙂
Mam pytanie jak róznica w zdaniu między rodzajnikami der ,die ,das a zaimkami wskazujac der die das
bo znacza to samo jak je odróżnić w zdaniu z kontekstu wypowiedzi , w podreczniku do niemieckiego bęzy jest napisane ,że zaimki roznią sie od rodzajników okreslonych tym ,że sa nieakcentowane
Sprawdziłem transkrypcje fonetyczna w ponsie i jest taka samadla jednych i drugich akcent na nagłosie
W zdaniach sa przypadki kiedy pomijamy rodzajnik np jezeli mówie do niemca der Fisch to on to odbier jako ryba czy ten ryba, np w zdaniu
Schmecken dir Fisch pomijamy rodzajnik bo ryba to rzeczownik materiałowy , okreslajacy żywnosc
ale w sumie jeżeli mówimy o tej rybie piewszy raz powinnismy powiedziec
Schmecken dir ein Fisch Smakuje ci kto co ryba
W ksiazce wyczytałem ,że jeżeli wskazujemy na konkretny przedmiot to rodzajnika nie pomijamy mówimy
Schmecken dir der Fisch Smakuje cie ten ryba lub Sie muss noch das Benzin tanken -Musisz zatankować jeszcze te benzynę
Jezli w zdaniu bedzie użyte samo der das die bez rzeczownika to można sie domysleć ,że chodzi o zaimek wskazujacy , ale czy ma to aż takie znaczenie jedne i drugie znaczą to samo ?
Hej, Niemiec na pewno domyśli się z kontekstu, że po prostu smakuje Ci ryba, a to czy jest to wskazujący czy rodzajnik, też zawsze wynika z kontekstu
Przeczytałem na stronie babel ,że wystarczy 15 minut nauki dziennie żeby nauczyć sie języka w innych miejscach tez to czytałem ,że lepiej uczyc sie mniej ale regularnie mam chyba przeciażenie poznawcze za duzo nauki na poczatku potrafiłem że słuchu powtorzyc zdanie po niemiecku które raz usłyszałem ,teraz mam problem z rozumieniem w ogóle pomimo ,że osłuchuje sie juz chyba z rok
Jak zaczac mówic w niemieckim proste zdania czy zwroty to jeszcze powttarzam o zdaniach złozonych wspołrzednie i podrzednie niie ma mowy
Jezeli poznałem struktury gramatyczne na poziomie A1-A2 i słownictwo to jak to utrwalic jezeli nie ma sie kontaktu z zywym jezykiem codziennie plus widze ,ze duzo słownctwa juz zapomniałem i mam problem z budowaniem prostych zdań wiem ,że to wynika z biernej metody nauki języka bo trzeba mówić od poczatku
Na poczatku teżnie nieczytałembo , miałem zasobu słownictwa , teraz mam zamiar sie za to wziąc
Jezeli nie używa sie w praktyce tego czego sie nauczyłem to wszystko sie zapomina bo nie cwiczy sie tego praktycznie
Teraz jak próbuje mówic to sie zastanawiam czy to odpowidni przypadek rzeczownika czy czasownik w odpowiedniej osobie czy takie dopełnienie MAKABRA
Przecierz uczac sie jezyka polskiego jako dziecko metoda immersji mówimy bez zastanowienia robimy to spontanicznie nie zastanawiajac sie nad składnia
Czytałem ,żeby przestawic sie na myslenie w obcym języku trzeba duzo słuchać ,mówić i pisać , no z mówieniem to u mnie słabo bardzo , podobno mózg samoistnie przełacza sie na myslenie bez potrzeby tłumaczenia z polskiego na niemiecki
Narazie jak słucham mój mózg wyłapuje tylko wyrazy, czasem zwroty i proste zdania
Co robić zeby zaczac mówic, to że trzeba MOWIC to wiem tylko te wszystkie reguły i tabelki z odmiana tylko w tym przeszkadzaja
Żeby zacząć mówić po niemiecku, trzeba mówić. Tabelki i reguły nie przeszkadzają – to tak jakbyś powiedział, że poznanie teorii przed jazdą autem przeszkadza. To trzeba opanować i starać się stosować w praktyce. Na początku zastanawiasz się, gdzie jest hamulec, gaz i tak dalej. Później robisz to automatcznie. Analogicznie zastanawiasz się mówiąc po niemiecku jaki przypadek na przykład użyć lub jaką końcówkę. Ale nie ma innej drogi . Z tego co zauważyłam jednak po Twoich komentarszach, za bardzo wchodzisz w detale. Naucz się lepiej takich podstaw, najważniejszych reguł, a nie wyjątków od wyjątków. PRzykład z dzieckiem nie jest trafny – zastanów się, ile czasu takiemu dziecku zajmuje tak naprawdę dojście do momentu, kiedy potrafi mówić całymi zdaniami – nie wspominając o pisaniu i przy imersji 24 h na dobę. Wcale nie będzie to aż tak imponujące tempo.
Dank , może podołam
Cześć, znalazłam takie zdania – Wie wichtig ist Ihnen Ihre Familie – i drugie – Meine Familie ist mir sehr wichtig.
Głowię się i pustka. Dlaczego w pierwszym zdaniu jest Ihnen? Czy nie mozna zapytać Wie wichtig ist Ihre Familie fur Sie? W drugim zdaniu też Dativ. Ja nic nie mam do Dativu, lubie i szanuję 🙂 ale w tych zdaniach nie rozumiem użycia. Mogę prosić o pomoc jak o co tutaj chodzi?
Hej Aga! Obie wersje są poprawne, możesz wybrać, co użyjesz. 😉 Po „für” zaimek musi być w bierniku (Akkusativ) – für mich, für dich, für Sie. Pozdrawiam!